Poznaj z nami niezwykłą moc głogu – rośliny, która od wieków uchodzi za jeden z najcenniejszych darów natury dla zdrowia serca i duszy. Przez starożytnych doceniany za swoje lecznicze właściwości, dziś głóg wciąż zachwyca, będąc symbolem nadziei, miłości i bliskości. Bez względu na to, czy mieszkasz w Ameryce, Azji, czy Europie, głóg oferuje coś wyjątkowego dla każdego z nas. Zapraszamy Cię do odkrycia jego fascynującej historii, różnorodnych zastosowań oraz niezwykłych korzyści, jakie może przynieść Twojemu zdrowiu. Nie pozwól, by ta niezwykła roślina pozostała dla Ciebie zagadką – wspólnie odkryjmy, jak głóg może wzbogacić Twoje życie!

„Tonik w prawdziwym tego słowa znaczeniu, Crataegus [głóg] może być uważany za specyficzny lek na większość chorób sercowo-naczyniowych”.

David Hoffman

Historyczne zastosowania głogu

Głóg od wieków uchodził za jedno z najcenniejszych naturalnych środków wspierających układ sercowo-naczyniowy. Szczególnie odmiana Crataegus monogyna była kluczową rośliną leczniczą stosowaną już w starożytności. Głóg symbolizował nie tylko nadzieję, ale także miłość, małżeństwo i bliskość.

Jego właściwości były znane od dawna w Ameryce, Azji i Europie. W Ameryce Północnej plemiona indiańskie spożywały owoce głogu w różnych formach. W Meksyku do dziś przygotowuje się z głogu przetwory na Święto Zmarłych i Boże Narodzenie. W Kanadzie, na wyspie Manitoulin, głóg ratował życie pierwszym osadnikom, chroniąc ich przed śmiercią głodową. W Anglii głóg był wykorzystywany do tworzenia żywopłotów, które miały chronić przed złymi mocami. Wierzono również, że czarownice używały gałęzi głogu do tworzenia różdżek i mioteł, dlatego po przycięciu żywopłotu dokładnie sprzątano wszystkie obcięte gałęzie.



W Europie, średniowieczna mistyczka i lekarka Hildegarda z Bingen polecała gotowane owoce głogu w dolegliwościach żołądka, nieżytach jelit, biegunce, otyłości a także w chorobach płuc.
„Kto cierpi na płuca, niech utłucze dziką różę i głóg z liśćmi i doda do tego niegotowanego miodu, jednocześnie wszystko to gotując…..napój należy pić często, a zdejmuje zgniliznę z płuc, oczyści je i uzdrowi”

W XVIII wieku Ks. Kluk,opisywał że ludzie prości żywili się owocami głogu.

Znany bawarski ksiądz i naturoterapeuta Sebastian Kneipp polecał do swoich terapii wodoleczniczych mieszanki ziołowe z dodatkiem głogu:

  • jałowiec głóg skrzyp na kamienie nerkowe
  • jałowiec piołun głóg na reumatyzm i podagrę
  • skrzyp, głóg , jałowiec na bóle głowy z uderzeniami gorąca (nadciśnienie)

Pisał, że suszony owoc głogu bez pestki jako napar należy podawać :

„ jeśli ktoś z rodziny cierpi na piasek albo na kamień pęcherza lub kamień nerkowy”

Sebastian Kneipp


Współcześnie w medycynie ludowej mieszanka liści, jagód i kwiatów, podawana jest przede wszystkim jako środek wspomagający prace serca i przeciwskurczowy.

Głóg właściwości lecznicze

W Polsce do celów leczniczych wykorzystuje się głównie głóg dwuszyjkowy oraz jednoszyjkowy.

W starszych opisach medycznych wspominano jednak wyłącznie o leczniczych właściwościach głogu dwuszyjkowego. Dziś wiemy, że także inne gatunki głogu posiadają cenne właściwości prozdrowotne.

Głóg jest znany ze swoich licznych korzyści zdrowotnych, które zostały potwierdzone zarówno w badaniach in vitro, jak i in vivo. Jego lecznicze działanie jest związane z właściwościami przeciwutleniającymi, wynikającymi z obecności związków polifenolowych.

Polifenole roślinne neutralizują wolne rodniki, które odpowiadają za utlenianie struktur biologicznych, prowadząc do uszkodzeń i stanów patologicznych organizmu oraz przyspieszając procesy starzenia. Wolne rodniki powstają w wyniku działania czynników endogennych i egzogennych, takich jak promieniowanie elektromagnetyczne, ultradźwięki, jony metali przejściowych oraz ksenobiotyki (np. herbicydy, leki).

Wysoka zawartość flawonoidów w głogu, które korzystnie wpływają na układ krążenia, potwierdza jego szerokie zastosowanie w leczeniu schorzeń układu sercowo-naczyniowego. Zarówno flawonoidy, jak i fenole obecne w głogu, działają przeciwzapalnie i łagodzą objawy alergii.

Głóg jest także źródłem prowitaminy A, witaminy C, witaminy P oraz witamin z grupy B.

Kwiaty głogu zawierają liczne substancje czynne, w tym flawonoidy, glikozydy flawonowe (witeksyna, orientyna, wicenina-1, wicenina-2, szaftozyd), pochodne kwercetyny (hiperozyd, rutozyd, spireozyd), pochodne flawanu (katechina, epikatechina), proantocyjanidyny, triterpeny (kwas ursolowy, oleanolowy, krategolowy), olejek eteryczny, kwasy fenolowe (kwas chlorogenowy, kawowy), aminy (cholina, acetylocholina, tyramina) oraz związki mineralne, głównie sole potasu.

Owoce/ jagody głogu

Owoce głogu maja podobny skład jak kwiaty ale zawierają mniej flawonoidów niż kwiaty, ale więcej proantocyjanidyn, zawierają też triterpeny.

Owoce zawierają: witaminę K, tiaminę witaminę B1, ryboflawinę witaminę B2, witaminę B6, niacynę witaminę B3, kwas pantotenowy, biotynę, karotenoidy.

Liście glogu

Liście również są bardzo interesującym surowcem ponieważ mają bardzo zbliżony skład co kwiaty i owoce ale, są o wiele dłużej dostępne jako surowiec.

Ekstrakty z liści posiadają unikalną zawartość polifenoli, zwłaszcza flawonoidów należących do grupy pochodnych kwercetyny i oligomerycznych proantocyjanidyn.

W ekstraktach z liści podobnie jak i kwiatów oznaczono rutynę, apigeninę, kwercetynę, naringeninę, mirycetynę i kempferol.

Kora głogu


Kora do tej pory była bardzo mało popularna w fitoterapii, ale badania zespołu z Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu nad ekstraktem z kory głogu pokazały, że kora jest znacznie lepszym przeciwutleniaczem.
Ekstrakt z kory głogu zawiera więcej związków polifenolowych niż ekstrakt z liści. Wysoka aktywność przeciwutleniająca ekstraktu z kory prawdopodobnie wynika z wyższej zawartości epikatechiny, przeciwutleniacza chętnie stosowanego przez sportowców celem poprawy stanu zdrowia i wydajności.

Głóg w medycynie chińskiej Shan Zha

Crataegus, powszechnie nazywany głogiem, jest dobrze znanym ziołem w tradycyjnej medycynie chińskiej.
Gatunek używany w Chinach, Crataegus pinnatifida , różni się od tego, który jest wykorzystywany jako źródło ziela zachodniego, pozyskiwany głównie z Crataegus monogyna i Crataegus oxycantha .

W Chinach najbardziej powszechny jest gatunek głogu który wydaje jadalny czerwony owoc przypominający malutkie jabłuszka (rajskie jabłuszko) o smaku słodko kwaśnym.
W starożytności chińscy zielarze używali głównie crataegus (shan zha) w celu poprawy trawienia. Od trzydziestu lat zachodnie zastosowania crataegus zostały zweryfikowane przez chińskich naukowców i dodane do listy zastosowań w medycynie chińskiej.
Liczne chińskie gotowe preparaty zawierają głóg jako zioło wzmacniające pracę serca, obniżające poziom lipidów we krwi i rozszerzające naczynia krwionośne, aby poprawić krążenie krwi.

Należy zauważyć, że w Chinach obecnie medycyna TMC jest szeroko poparta badaniami i niektóre opisy dawne roślin są weryfikowane. Obok TMC uznawanej przez zachodnie organizacje medyczne nadal w niektórych regionach Chin popularna jest CMC czyli kanoniczna medycyna chińska. Lekarze CMC propagują tradycję i zastosowanie roślin w niezmienionej formie według zastosowań przodków.

Zgodnie z CMC owoce głogu są w słodko-kwaśnym smaku, lekko ciepłe termicznie i nietoksyczne.
Maja działanie do meridianów śledziony, żołądka, wątroby i płuc.

Główne zastosowania i wskazania jagód głogu to nagromadzenie w nadbrzuszu spowodowane spożyciem mięsa i tłustych pokarmów.
Również biegunka , wzdęcia i bóle brzucha, bolesne miesiączkowanie wywołane zastojem krwi, brak miesiączki, poporodowy ból brzucha.

Uważany jest za jeden z najlepszych leków wzmacniających śledzionę, pobudzających apetyt, wspomagających trawienie w celu złagodzenia zatrzymywania pokarmu i przyspieszających przepływ krwi (w celu rozproszenia zastoju) .

Zalecane dawkowanie jagód głogu to 3 do 10 gramów wywaru z gotowanych owoców głogu.

Wśród tradycyjnych chińskich preparatów ziołowych, które zawierają crataegus, większość to środki wspomagające trawienie. Powszechnie stosowaną formułą z crataegus jako dominującym składnikiem jest Bao he Wan w skład której wchodzi:

  • Krataegus (głóg) 180 g
  • Shen qu 60 g
  • Pinellia 90 g
  • Hoelen 90 g
  • Cytrus 90 g
  • Forsycja 30 g
  • Rafanus 30 g

Zioła są mielone na proszek i za pomocą wody zamieniane w pigułki; podawane każdorazowo 6-9 gramów. Zalecane z wywarem z kiełkującego jęczmienia.
Formuła została opracowana z myślą o leczeniu pełności w jamie brzusznej z powodu „zatrzymywania pokarmu”, czyli sytuacji, w której spożyty pokarm nie jest dobrze trawiony.
W wyniku tej niestrawności człowiek nie odczuwa dalszego apetytu i może mieć odbijanie, kwaśne odbijanie i/lub biegunkę; często będzie wyczuwalny ucisk w jelicie cienkim.
Chociaż pierwotnie stosowana w przypadku uporczywych problemów trawiennych, formuła ta jest często stosowana obecnie po prostu w celu złagodzenia uczucia sytości, które następuje po przejedzeniu lub spożyciu trudnego do strawienia posiłku.
Owoce głogu są w Chinach również przyrządzane w cukrze i nadziewane jak szaszłyki. Takie kandyzowane owoce stanowią rodzaj słodyczy sprzedawanych na ulicznych bazarach.



Działanie głogu

Kwiaty


Wyciągi z kwiatów głogu działają rozkurczowo na naczynia wieńcowe serca oraz bezpośrednio na mięsień sercowy wspomagając siłę skurczową serca jednocześnie zwalniając jego częstotliwość uderzeń.
Dzięki temu serce zaczyna pracować wydajniej i ekonomicznie. Ponieważ zmniejsza się napięcie ścian naczyń wieńcowych, zwiększa się ilość doprowadzonego do serca tlenu co powoduje ustąpienie duszności.

Kwiaty głogu działają również rozkurczowo na mięśnie gładkie macicy, jelit, dróg moczowych i naczyń krwionośnych.
Lekko moczopędne działanie kwiatów głogu powoduje obniżenie ciśnienia krwi na tle niedomagań nerek.
Wyciągi alkoholowe z kwiatów głogu maja działanie lekko uspakajające.

Owoce

Owoce głogu podobnie jak kwiaty wpływają na czynność serca, ale słabiej niż kwiaty działają rozkurczowo i uspokajająco.

Liście

Liście głogu wydają się być niedocenione chociaż badania wykazały że liście podobnie jak i kwiaty głogu miały wyższą aktywność przeciw utleniającą oraz przeciwbakteryjną niż owoce. Flawonoidy znajdujące się w liściach głogu mogą znacznie zmniejszyć obszary zmian miażdżycowych.

Kora

Ekstrakt z kory działa odmładzająco oraz poprawia wydolność wysiłkową.

Szczególnie korzystnie działają przetwory z głogu na naczynia mózgowe ponieważ rozszerzone naczynia krwionośne przenoszą sprawniej i więcej tlenu oraz składników odżywczych do mózgu.

Jest to szczególnie ważne u ludzi starszych oraz chorych na chorobę miażdżycową.

Działanie bakteriobójcze zawdzięczamy naturalnym flawonoidom zawartym w owocach, liściach, kwiatach i jagodach


Główne wskazania

Najważniejszym i głównym wskazaniem do podania głogu jest:

NIEWYDOLNOŚĆ MIĘŚNIA SERCOWEGO, ZASTOINOWA NIEWYDOLNOŚĆ KRĄŻENIA.

Choroby w których wskazaniem jest podanie głogu

  • Arytmia
  • Choroby układu krążenia
  • Wysokie ciśnienie tętnicze
  • Zastoinowa niewydolność serca
  • Dusznica
  • Kardiomiopatia
  • Covid -19
  • cukrzyca
  • Otyłość

Dodatkowo możemy stosować głóg w takich dolegliwościach jak:

  • kołatanie serca
  • przyspieszone bicie serca związane z niepokojem
  • obniżenie ciśnienia poprzez rozszerzenie naczyń
  • krwionośnych obwodowych
  • zmniejszenie częstości skurczów mięśnia sercowego
  • przewlekły stres
  • problemy z zasypianiem
  • stany lękowe
  • osłabienie pracy serca
  • nerwica
  • choroba wieńcowa
  • zaburzenie prac zastawek
  • kamica nerkowa
  • kamica żółciowa
  • nadmierna pobudliwość
  • niestrawność
  • przekrwienie narządów
  • nerwica wegetatywna z zawrotami głowy
  • szum w uszach
  • bezsenność
  • wysoki cholesterol
  • skąpomocz
  • kołatanie serca
  • przyspieszone bicie serca związane z niepokojem

Dawkowanie

Dawkowanie stosujemy według zaleceń lekarza, fitoterapeuty, farmaceuty. Zwyczajowo przyjmuje się:
Ekstrakt 250 – 300 mg 3 razy dziennie
Napar z kwiatów i liści głogu jedna łyżeczka suszu na szklankę wody 2 x dziennie
Wyciąg alkoholowy 20 kropli przed każdym posiłkiem

Kiedy zbierać kwiaty i owoc głogu

Kwiaty zbiera się na początku kwitnięcia. Trzeba to zrobić jak najszybciej ponieważ bardzo szybko zaczynają przekwitać co jest dużą strata na surowcu.


Liście zbieramy od wiosny do jesieni.

Owoce zbieramy jesienią. Najlepiej we wrześniu i październiku ponieważ w późniejszym terminie mają mniejszą wartość jako surowiec leczniczy. Zbieranie owoców jest dość mozolne ponieważ krzew głogu ma kolce. Najlepiej robić to w rękawiczkach. Gotowe soki z owoców głogu oraz herbatki możemy zakupić w aptece.

Suszyć należy zebrany surowiec w zacienionym miejscu w temp. do 40°C (możliwie szybko).
Kwiaty po prawidłowym wysuszeniu mają biało kremowy kolor



Głóg przechowywanie i inne zastosowanie

Przechowywanie surowca

Ususzone kwiaty, liście i owoce przechowujemy w suchym zacienionym miejscu. Najlepiej w papierowych torebkach, drewnianych szufladach, kartonowych pudełkach.

Zastosowanie w kosmetyce

Ekstrakty z głogu maja zastosowanie w kosmetykach uelastyczniających skórę oraz wzmacniające naczynia włosowate. Kremy, balsamy, maseczki z ekstraktami z głogu są skierowane przede wszystkim dla skóry z tendencją do pękania naczynek

Ponieważ głóg jest naturalnym antyoksydantem i spowalnia starzenie się skóry, warto stosować napary i maseczki z głogu na skórę.

Głóg w ogrodnictwie

Głóg jest rośliną miododajną. Doskonale nadaje się jako żywopłot oraz jako roślina ozdobna w ogrodzie ponieważ wygląda efektownie i jest łatwa w pielęgnacji. Dodatkowo zimą przyciąga do ogrodu ptaki które żywią się owocami głogu.

Głóg w kuchni


Kwiaty, owoce i liście stanowią idealny dodatek do herbaty.
Owoce mają zastosowanie w produkcji nalewek, win, dżemów, galaretek.
Dawniej z prażonych pestek głogu robiono kawę a ususzony i zmielony owoc bez pestki był dodatkiem do mąki chlebowej.

Przeciwwskazania do stosowania głogu.

Ponieważ głóg obniża ciśnienie krwi, osoby z niskim ciśnieniem nie powinni bez konsultacji z lekarzem stosować głogu pod żadną postacią.
Również dla kobiet w ciąży głóg jest przeciwwskazany ze względu na właściwości zmniejszające napięcie macicy.

Osoby przyjmujące beta-blokery lub inne leki nasercowe powinny skonsultować się z lekarzem, przed zażyciem głogu. Osobom z zastoinową niewydolnością serca odradza się przyjmowanie głogu.

Regularnie stosowany głóg obniża ciśnienie krwi, co należy
mieć na uwadze u osób z niskim ciśnieniem. Kwiatostan i owoce głogu lub
przetwory z tych surowców możemy znaleźć w większości specyfików ziołowych
wskazanych w dolegliwościach mięśnia sercowego dlatego głóg należy spożywać z rozwagą.

Interakcje z lekami

Możliwe jest wystąpienie interakcji z lekami rozrzedzającymi krew, takimi jak warfaryna, w celu zmniejszenia działania płytek krwi.
Leki obniżające ciśnienie krwi (leki hipotensyjne)

Literatura:

Views: 7

Podobne wpisy