Odkryj z nami niezwykłą moc głogu – rośliny, która od wieków uznawana jest za jeden z najcenniejszych skarbów natury dla naszego serca i ducha. Przez starożytnych ceniona za swoje lecznicze właściwości, dziś głóg wciąż fascynuje, będąc symbolem nadziei, miłości i bliskości. Niezależnie od tego, czy mieszkasz w Ameryce, Azji, czy Europie, głóg ma dla Ciebie coś wyjątkowego. Zapraszamy Cię do zgłębienia jego historii, zastosowań i niesamowitych korzyści, które może przynieść Twojemu zdrowiu. Nie pozwól, aby ta niezwykła roślina pozostała dla Ciebie tajemnicą – razem odkryjmy, jak głóg może wzbogacić Twoje życie!
„Tonik w prawdziwym tego słowa znaczeniu, Crataegus [głóg] może być uważany za specyficzny lek na większość chorób sercowo-naczyniowych”.
David Hoffman
Historyczne zastosowania głogu
Głóg od dawna uważany był za najcenniejszy środek na układ sercowo-naczyniowy, jaki można znaleźć w przyrodzie. Odmiana Crataegus monogyna była jedną z najważniejszych roślin leczniczych stosowanych w starożytności.
Głóg symbolizował nie tylko nadzieję, ale także miłość, małżeństwo i intymność.
Głóg jest znany ze swoich właściwości od bardzo dawna w Ameryce , Azji i Europie.
Plemiona indiańskie jadały owoce głogu pod różną postacią. W meksyku do dnia dzisiejszego z głogu przyrządza się przetwory na Święto Zmarłych i Boże Narodzenie.
W Kanadzie na wyspie Manitoulin, głóg ratował życie od śmierci głodowej pierwszym osadnikom.
W Anglii natomiast z głogu tworzono żywopłoty jako ochronę przed złymi mocami. Wierzono również, że czarownice swoje różyczki i miotły robiły ze ściętych gałęzi głogu dlatego bardzo pilnowano aby po ścięciu takiego żywopłotu posprzątać wszystkie obcięte gałązki.
W Europie, średniowieczna mistyczka i lekarka Hildegarda z Bingen polecała gotowane owoce głogu w dolegliwościach żołądka, nieżytach jelit, biegunce, otyłości a także w chorobach płuc.
„Kto cierpi na płuca, niech utłucze dziką różę i głóg z liśćmi i doda do tego niegotowanego miodu, jednocześnie wszystko to gotując…..napój należy pić często, a zdejmuje zgniliznę z płuc, oczyści je i uzdrowi”
W XVIII wieku Ks. Kluk,opisywał że ludzie prości żywili się owocami głogu.
Znany bawarski ksiądz i naturoterapeuta Sebastian Kneipp polecał do swoich terapii wodoleczniczych mieszanki ziołowe z dodatkiem głogu:
- jałowiec głóg skrzyp na kamienie nerkowe
- jałowiec piołun głóg na reumatyzm i podagrę
- skrzyp, głóg , jałowiec na bóle głowy z uderzeniami gorąca (nadciśnienie)
Pisał, że suszony owoc głogu bez pestki jako napar należy podawać :
„ jeśli ktoś z rodziny cierpi na piasek albo na kamień pęcherza lub kamień nerkowy”
Sebastian Kneipp
.
Współcześnie w medycynie ludowej mieszanka liści, jagód i kwiatów, podawana jest przede wszystkim jako środek wspomagający prace serca i przeciwskurczowy.
Głóg właściwości
W Polsce do celów leczniczych zastosowanie ma głóg dwuszyjkowy oraz jednoszyjkowy.
W starszych opisach materia medica możemy jednak znaleźć zastosowanie lecznicze tylko głogu dwuszyjkowego.
Obecnie jednak już wiadomo, że inne gatunki również mają właściwości lecznicze.
Głóg jest dobrze znany ze swoich właściwości korzystnych dla zdrowia człowieka, które zostały również przebadane in vitro i in vivo.
Lecznicze właściwości głogu wydają się być związane z przeciw utleniającym działaniem jego związków polifenolowych.
Polifenole roślinne pomagają zneutralizować wolne rodniki, które są związkami odpowiedzialnymi za utlenianie struktur biologicznych. Prowadzą do uszkodzeń i stanów patologicznych organizmu, przyczyniając się do szybszego starzenia.
Wolne rodniki powstają w organizmie w wyniku działania czynników endogennych, egzogennych, takich jak promieniowanie elektromagnetyczne, ultradźwięki, jony metali przejściowych i ksenobiotyki (np. herbicydy, leki).
Wysoka zawartość flawonoidów, które maja korzystny wpływ na układ krążenia potwierdzają szerokie zastosowanie głogu na układ krążenia. Za równo flawonoidy jak i obecne w głogu fenole hamują stany zapalne i łagodzą objawy alergii.
Głóg dostarcza również prowitaminę A, witaminę C, P i z grupy B.
Kwiaty
Kwiatostany zawierają flawonoidy, glikozydy flawonowe (witeksyna, orientyna, wicenina-1, wicenina-2, szaftozyd), pochodne kwercetyny (hiperozyd,rutozyd, spireozyd), pochodne flawanu (katechina, epikatechina),proantocyjanidyny, triterpeny (kwas ursolowy, oleanolowy, krategolowy),
olejek eteryczny, kwasy fenolowe (chlorogenowy, kawowy), aminy (cholina,
acetylocholina, tyramina), związki mineralne – głównie sole potasu
Owoce/ jagody głogu
Owoce głogu maja podobny skład jak kwiaty ale zawierają mniej flawonoidów niż kwiaty, ale więcej proantocyjanidyn, zawierają też triterpeny.
Owoce zawierają: witaminę K, tiaminę witaminę B1, ryboflawinę witaminę B2, witaminę B6, niacynę witaminę B3, kwas pantotenowy, biotynę, karotenoidy.
Liście glogu
Liście również są bardzo interesującym surowcem ponieważ mają bardzo zbliżony skład co kwiaty i owoce ale, są o wiele dłużej dostępne jako surowiec.
Ekstrakty z liści posiadają unikalną zawartość polifenoli, zwłaszcza flawonoidów należących do grupy pochodnych kwercetyny i oligomerycznych proantocyjanidyn.
W ekstraktach z liści podobnie jak i kwiatów oznaczono rutynę, apigeninę, kwercetynę, naringeninę, mirycetynę i kempferol.
Kora glogu
Kora do tej pory była bardzo mało popularna w fitoterapii, ale badania zespołu z Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu nad ekstraktem z kory głogu pokazały, że kora jest znacznie lepszym przeciwutleniaczem.
Ekstrakt z kory głogu zawiera więcej związków polifenolowych niż ekstrakt z liści. Wysoka aktywność przeciwutleniająca ekstraktu z kory prawdopodobnie wynika z wyższej zawartości epikatechiny, przeciwutleniacza chętnie stosowanego przez sportowców celem poprawy stanu zdrowia i wydajności.
Głóg w medycynie chińskiej Shan Zha
Crataegus, powszechnie nazywany głogiem, jest dobrze znanym ziołem w tradycyjnej medycynie chińskiej.
Gatunek używany w Chinach, Crataegus pinnatifida , różni się od tego, który jest wykorzystywany jako źródło ziela zachodniego, pozyskiwany głównie z Crataegus monogyna i Crataegus oxycantha .
W Chinach najbardziej powszechny jest gatunek głogu który wydaje jadalny czerwony owoc przypominający malutkie jabłuszka (rajskie jabłuszko) o smaku słodko kwaśnym.
W starożytności chińscy zielarze używali głównie crataegus (shan zha) w celu poprawy trawienia. Od trzydziestu lat zachodnie zastosowania crataegus zostały zweryfikowane przez chińskich naukowców i dodane do listy zastosowań w medycynie chińskiej.
Liczne chińskie gotowe preparaty zawierają głóg jako zioło wzmacniające pracę serca, obniżające poziom lipidów we krwi i rozszerzające naczynia krwionośne, aby poprawić krążenie krwi.
Należy zauważyć, że w Chinach obecnie medycyna TMC jest szeroko poparta badaniami i niektóre opisy dawne roślin są weryfikowane. Obok TMC uznawanej przez zachodnie organizacje medyczne nadal w niektórych regionach Chin popularna jest CMC czyli kanoniczna medycyna chińska. Lekarze CMC propagują tradycję i zastosowanie roślin w niezmienionej formie według zastosowań przodków.
Zgodnie z CMC owoce głogu są w słodko-kwaśnym smaku, lekko ciepłe termicznie i nietoksyczne.
Maja działanie do meridianów śledziony, żołądka, wątroby i płuc.
Główne zastosowania i wskazania jagód głogu to nagromadzenie w nadbrzuszu spowodowane spożyciem mięsa i tłustych pokarmów.
Również biegunka , wzdęcia i bóle brzucha, bolesne miesiączkowanie wywołane zastojem krwi, brak miesiączki, poporodowy ból brzucha.
Uważany jest za jeden z najlepszych leków wzmacniających śledzionę, pobudzających apetyt, wspomagających trawienie w celu złagodzenia zatrzymywania pokarmu i przyspieszających przepływ krwi (w celu rozproszenia zastoju) .
Zalecane dawkowanie jagód głogu to 3 do 10 gramów wywaru z gotowanych owoców głogu.
Wśród tradycyjnych chińskich preparatów ziołowych, które zawierają crataegus, większość to środki wspomagające trawienie. Powszechnie stosowaną formułą z crataegus jako dominującym składnikiem jest Bao he Wan w skład której wchodzi:
- Krataegus (głóg) 180 g
- Shen qu 60 g
- Pinellia 90 g
- Hoelen 90 g
- Cytrus 90 g
- Forsycja 30 g
- Rafanus 30 g
Zioła są mielone na proszek i za pomocą wody zamieniane w pigułki; podawane każdorazowo 6-9 gramów. Zalecane z wywarem z kiełkującego jęczmienia.
Formuła została opracowana z myślą o leczeniu pełności w jamie brzusznej z powodu „zatrzymywania pokarmu”, czyli sytuacji, w której spożyty pokarm nie jest dobrze trawiony.
W wyniku tej niestrawności człowiek nie odczuwa dalszego apetytu i może mieć odbijanie, kwaśne odbijanie i/lub biegunkę; często będzie wyczuwalny ucisk w jelicie cienkim.
Chociaż pierwotnie stosowana w przypadku uporczywych problemów trawiennych, formuła ta jest często stosowana obecnie po prostu w celu złagodzenia uczucia sytości, które następuje po przejedzeniu lub spożyciu trudnego do strawienia posiłku.
Owoce głogu są w Chinach również przyrządzane w cukrze i nadziewane jak szaszłyki. Takie kandyzowane owoce stanowią rodzaj słodyczy sprzedawanych na ulicznych bazarach.
Działanie głogu
Kwiaty
Wyciągi z kwiatów głogu działają rozkurczowo na naczynia wieńcowe serca oraz bezpośrednio na mięsień sercowy wspomagając siłę skurczową serca jednocześnie zwalniając jego częstotliwość uderzeń.
Dzięki temu serce zaczyna pracować wydajniej i ekonomicznie. Ponieważ zmniejsza się napięcie ścian naczyń wieńcowych, zwiększa się ilość doprowadzonego do serca tlenu co powoduje ustąpienie duszności.
Kwiaty głogu działają również rozkurczowo na mięśnie gładkie macicy, jelit, dróg moczowych i naczyń krwionośnych.
Lekko moczopędne działanie kwiatów głogu powoduje obniżenie ciśnienia krwi na tle niedomagań nerek.
Wyciągi alkoholowe z kwiatów głogu maja działanie lekko uspakajające.
Owoce
Owoce głogu podobnie jak kwiaty wpływają na czynność serca, ale słabiej niż kwiaty działają rozkurczowo i uspokajająco.
Liście
Liście głogu wydają się być niedocenione chociaż badania wykazały że liście podobnie jak i kwiaty głogu miały wyższą aktywność przeciw utleniającą oraz przeciwbakteryjną niż owoce. Flawonoidy znajdujące się w liściach głogu mogą znacznie zmniejszyć obszary zmian miażdżycowych.
Kora
Ekstrakt z kory działa odmładzająco oraz poprawia wydolność wysiłkową.
Szczególnie korzystnie działają przetwory z głogu na naczynia mózgowe ponieważ rozszerzone naczynia krwionośne przenoszą sprawniej i więcej tlenu oraz składników odżywczych do mózgu.
Jest to szczególnie ważne u ludzi starszych oraz chorych na chorobę miażdżycową.
Działanie bakteriobójcze zawdzięczamy naturalnym flawonoidom zawartym w owocach, liściach, kwiatach i jagodach
Główne wskazania
Najważniejszym i głównym wskazaniem do podania głogu jest:
NIEWYDOLNOŚĆ MIĘŚNIA SERCOWEGO, ZASTOINOWA NIEWYDOLNOŚĆ KRĄŻENIA.
Choroby w których wskazaniem jest podanie głogu
- Arytmia
- Choroby układu krążenia
- Wysokie ciśnienie tętnicze
- Zastoinowa niewydolność serca
- Dusznica
- Kardiomiopatia
- Covid -19
- cukrzyca
- Otyłość
Dodatkowo możemy stosować głóg w takich dolegliwościach jak:
- kołatanie serca
- przyspieszone bicie serca związane z niepokojem
- obniżenie ciśnienia poprzez rozszerzenie naczyń
- krwionośnych obwodowych
- zmniejszenie częstości skurczów mięśnia sercowego
- przewlekły stres
- problemy z zasypianiem
- stany lękowe
- osłabienie pracy serca
- nerwica
- choroba wieńcowa
- zaburzenie prac zastawek
- kamica nerkowa
- kamica żółciowa
- nadmierna pobudliwość
- niestrawność
- przekrwienie narządów
- nerwica wegetatywna z zawrotami głowy
- szum w uszach
- bezsenność
- wysoki cholesterol
- skąpomocz
- kołatanie serca
- przyspieszone bicie serca związane z niepokojem
Dawkowanie
Dawkowanie stosujemy według zaleceń lekarza, fitoterapeuty, farmaceuty. Zwyczajowo przyjmuje się:
Ekstrakt 250 – 300 mg 3 razy dziennie
Napar z kwiatów i liści głogu jedna łyżeczka suszu na szklankę wody 2 x dziennie
Wyciąg alkoholowy 20 kropli przed każdym posiłkiem
Kiedy zbierać kwiaty i owoc głogu
Kwiaty zbiera się na początku kwitnięcia. Trzeba to zrobić jak najszybciej ponieważ bardzo szybko zaczynają przekwitać co jest dużą strata na surowcu.
Liście zbieramy od wiosny do jesieni.
Owoce zbieramy jesienią. Najlepiej we wrześniu i październiku ponieważ w późniejszym terminie mają mniejszą wartość jako surowiec leczniczy.
Suszyć należy zebrany surowiec w zacienionym miejscu w temp. do 40°C (możliwie szybko).
Kwiaty po prawidłowym wysuszeniu mają biało kremowy kolor
Głóg przechowywanie i inne zastosowanie
Przechowywanie surowca
Ususzone kwiaty, liście i owoce przechowujemy w suchym zacienionym miejscu. Najlepiej w papierowych torebkach, drewnianych szufladach, kartonowych pudełkach.
Zastosowanie w kosmetyce
Ekstrakty z głogu maja zastosowanie w kosmetykach uelastyczniających skórę oraz wzmacniające naczynia włosowate. Kremy, balsamy, maseczki z ekstraktami z głogu są skierowane przede wszystkim dla skóry z tendencją do pękania naczynek
Ponieważ głóg jest naturalnym antyoksydantem i spowalnia starzenie się skóry, warto stosować napary i maseczki z głogu na skórę.
Głóg w ogrodnictwie
Głóg jest rośliną miododajną. Doskonale nadaje się jako żywopłot oraz jako roślina ozdobna w ogrodzie ponieważ wygląda efektownie i jest łatwa w pielęgnacji. Dodatkowo zimą przyciąga do ogrodu ptaki które żywią się owocami głogu.
Głóg w kuchni
Kwiaty, owoce i liście stanowią idealny dodatek do herbaty.
Owoce mają zastosowanie w produkcji nalewek, win, dżemów, galaretek.
Dawniej z prażonych pestek głogu robiono kawę a ususzony i zmielony owoc bez pestki był dodatkiem do mąki chlebowej.
Przeciwwskazania do stosowania głogu.
Ponieważ głóg obniża ciśnienie krwi, osoby z niskim ciśnieniem nie powinni bez konsultacji z lekarzem stosować głogu pod żadną postacią.
Również dla kobiet w ciąży głóg jest przeciwwskazany ze względu na właściwości zmniejszające napięcie macicy.
Osoby przyjmujące beta-blokery lub inne leki nasercowe powinny skonsultować się z lekarzem, przed zażyciem głogu. Osobom z zastoinową niewydolnością serca odradza się przyjmowanie głogu.
Regularnie stosowany głóg obniża ciśnienie krwi, co należy
mieć na uwadze u osób z niskim ciśnieniem. Kwiatostan i owoce głogu lub
przetwory z tych surowców możemy znaleźć w większości specyfików ziołowych
wskazanych w dolegliwościach mięśnia sercowego dlatego głóg należy spożywać z rozwagą.
Interakcje z lekami
Możliwe jest wystąpienie interakcji z lekami rozrzedzającymi krew, takimi jak warfaryna, w celu zmniejszenia działania płytek krwi.
Leki obniżające ciśnienie krwi (leki hipotensyjne)
Literatura:
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8659235/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4576801/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31217924/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3695679/
- https://rozanski.li/297/glg-crataegus-w-fitoterapii/
- http://www.itmonline.org/arts/crataegus.htm
- https://fiveseasonstcm.com/blogs/hl-culinary-herbs/hawthorn
- https://theherbalacademy.com/hawthorn-offerings/?utm_campaign=tailwind_tribes&utm_term=884053312_37774936_276817&utm_medium=social&utm_source=pinterest&utm_content=tribes
- https://panacea.pl/glog-dobry-na-serce/
Visits: 2
