Od dawna wiadomo, że pokrzywa ma właściwości wzmacniające zdrowie i poprawiające urodę. W średniowieczu przypisywano jej niezwykłą moc. Kremy i maści na bazie pokrzywy miały chronić przed złymi duchami i diabłem, a także wypędzać złe moce. Roślina ta znalazła również zastosowanie jako przynęta dla ryb. Wierzono, że wiązka pokrzyw umieszczona pod łóżkiem chorego zapewni mu szybkie wyzdrowienie.
Dziś pokrzywa znów cieszy się popularnością dzięki swoim wszechstronnym właściwościom prozdrowotnym. Choć rodzina pokrzywowatych obejmuje ponad 50 rodzajów, w Polsce najczęściej spotyka się cztery gatunki. Najbardziej rozpowszechnioną jest pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica), ceniona za swoje szerokie zastosowanie w ziołolecznictwie, kuchni i kosmetyce. Pokrzywa żegawka (Urtica urens), mniejsza i mniej powszechnie używana, również jest dość pospolita. Rzadziej spotyka się pokrzywę konopiolistną (Urtica cannabina), która wyróżnia się liśćmi przypominającymi liście konopi, oraz pokrzywę południową (Urtica pilulifera), występującą głównie na południu Polski, z charakterystycznymi kulistymi kwiatostanami.
Parzydełka „strzykawki”
Włoski parzące pokrzywy, obserwowane pod lupą, przypominają maleńkie ampułki wypełnione płynem. Każdy z tych włosków składa się z krzemionki i węglanu wapnia, co nadaje im kruchość i ostrość. W momencie kontaktu ze skórą „ampułka” pęka jak drobny kawałek szkła, uwalniając parzący płyn, który przenika przez barierę naskórka, docierając do naszych tkanek. To właśnie te substancje, takie jak kwas mrówkowy, histamina i serotonina, wywołują natychmiastową reakcję organizmu, objawiającą się bolesnymi bąblami oraz pieczeniem. Choć dla wielu osób zetknięcie się z pokrzywą może być nieprzyjemne, warto pamiętać, że to właśnie te same związki chemiczne odpowiadają za niektóre z leczniczych właściwości tej rośliny.
Mieszanka chemiczna
Nawet minimalna ilość, zaledwie 1/10 000 mg tych substancji, wystarcza, by na skórze pojawiły się bolesne bąble. To właśnie dzięki tej unikalnej kombinacji związków chemicznych pokrzywa przez wieki była zarówno przekleństwem, jak i błogosławieństwem natury.
Mimo że te związki powodują pieczenie i dyskomfort, pokrzywa ma również niezliczone właściwości zdrowotne. Roślina ta jest ceniona za swoje działanie przeciwzapalne, oczyszczające i krwiotwórcze. Ponadto wspomaga układ odpornościowy, poprawia przemianę materii, a także obniża poziom cukru i cholesterolu we krwi. Dzięki tym właściwościom pokrzywa jest skuteczna w leczeniu anemii, chorób skóry oraz dolegliwości związanych z układem moczowym.
Niektóre badania wskazują również na potencjalne działanie przeciwnowotworowe pokrzywy, wynikające z jej zdolności do neutralizowania wolnych rodników. Dodatkowo, regularne spożywanie pokrzywy może pomóc w walce z reumatyzmem, a także przyspieszyć gojenie się ran. Dlatego ta niepozorna roślina, często traktowana jak chwast, zasługuje na szczególne miejsce w domowej apteczce i codziennej diecie.
Antidotum
Znanych jest wiele sposobów łagodzenia poparzeń pokrzywą: ślina, polewanie zimną wodą, przykładanie papki z mięty, babki, szczawiu. Niemniej jednak nie jest łatwo pozbyć się bąbli i należy
odczekać aż same znikną.
Pokrzywa zastosowanie w…
Pokrzywa znajduje szerokie zastosowanie, zarówno w kuchni, gdzie może być używana jako przyprawa lub składnik herbaty, jak i w ogrodnictwie, kosmetyce oraz włókiennictwie.
W ogrodnictwie pokrzywa jest szczególnie ceniona jako naturalny nawóz, a także jako składnik oprysków odstraszających owady. Dzięki swoim właściwościom, może być również wykorzystywana do produkcji tkanin i sznurków, a w przemyśle farbiarskim służy jako roślinny barwnik do tkanin.
W kosmetyce pokrzywa jest popularna, zwłaszcza jako składnik płukanek do włosów, które są skuteczne w walce z łupieżem.
Pokrzywa ma także liczne właściwości zdrowotne. Działa przeciwcukrzycowo i przeciwzapalnie, poprawia przemianę materii, obniża ciśnienie krwi oraz oczyszcza krew i nerki ze złogów. Dzięki bogactwu witamin i mikroelementów, jest pomocna w leczeniu wielu dolegliwości. Szczególnie znana jest z krwiotwórczych właściwości, co czyni ją cenną w terapii anemii. Korzeń pokrzywy natomiast znajduje zastosowanie w leczeniu chorób prostaty oraz w kuracjach oczyszczających drogi moczowe.
Wiosną warto sięgnąć po świeży sok z pokrzywy, aby uzupełnić braki mikroelementów i witamin. Zimą pokrzywa jest doskonała w formie herbatki lub sproszkowanych, wysuszonych liści, które można dodawać do potraw. Susz liści pokrzywy jest łatwo dostępny w sklepach internetowych.
Przeciwwskazania
Ponieważ pokrzywa ma silne właściwości oczyszczające, nie jest wskazana dla kobiet w ciąży. Przy spożywaniu świeżego soku może wystąpić również skaza alergiczna i dla takich osób pokrzywa jest przeciwwskazana.
Zbiory
Ziele zbieramy przed kwitnieniem przez całe lato, korzeń możemy pozyskiwać do późnej jesieni. Suszymy w przewiewnym zacienionym miejscu.
Podsumowanie zastosowania pokrzywy
Znajomość właściwości pokrzywy jest niezwykle cenna, ponieważ ta niepozorna roślina oferuje szerokie spektrum korzyści zdrowotnych i praktycznych. Pokrzywa wspomaga leczenie wielu dolegliwości, takich jak anemia, choroby skóry, problemy z układem moczowym czy wysoki poziom cukru i cholesterolu. Działa przeciwzapalnie, oczyszczająco, a także wzmacnia organizm, uzupełniając go w cenne witaminy i mikroelementy.
Ponadto, pokrzywa ma zastosowanie w kosmetyce, gdzie jest skuteczna w pielęgnacji włosów i skóry, oraz w ogrodnictwie, gdzie służy jako naturalny nawóz i środek ochrony roślin. Zrozumienie tych właściwości pozwala w pełni wykorzystać potencjał pokrzywy w codziennym życiu – od poprawy zdrowia po ekologiczne uprawy i naturalną pielęgnację. Dlatego warto poznać pokrzywę bliżej i docenić jej niezwykłe właściwości.
Materiały źródłowe:
Views: 11
