W 2015 roku pojawiła się nadzieja dla osób dotkniętych chorobą słoniowatości, ślepoty rzecznej i malarii. Świat nauki docenił wieloletnie badania Satoshi Omura z Japoni, Williama C. Campbella z Irlandii oraz Youyou Tu z Chin przyznając naukowcom prestiżową nagrodę za osiągnięcia medycyny i fizjologii.Sztokholm rok 2015 – Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny przypadła w połowie Panu Williamowi C. Campbellowi z Irlandii i Panu Satoshi Omura z Japonii za odkrycie awermektyny, która radykalnie zmieniła, leczenie tropikalnej ślepoty rzecznej i tzw. słoniowatości. Druga połowa nagrody została przekazana chińskiej naukowiec Pani Youyou Tu, za odkrycie artemizyniny, bardzo skutecznej w leczeniu malarii.
Artemizyna nadzieja dla wielu cierpiących na choroby pasożytnicze
Naukowcy dostarczyli ludzkości potężne nowe środki leczenia chorób, które dotykają setki milionów ludzi każdego roku. Choroby te były uznawane za bardzo trudne do leczenia, bądź nieuleczalne. Korzyści wynikające z poprawy zdrowia ludzkiego i zmniejszenia cierpienia są niezmierzone. Tak uzasadnia komitet Noblowski swoją decyzję przyznania nagrody.
””te dwa odkrycia dały ludzkości nowe mocne narzędzia do walki z tymi ciężkimi schorzeniami, na które zapadają setki milionów ludzi rocznie”.
Podczas gdy infekcje pasożytnicze (przynajmniej u ludzi w bogatszych krajach) stały się oficjalnie rzadkie, to nadal są one częścią codziennego życia w wielu biedniejszych krajach. Z oficjalnych danych wynika, że przynajmniej jedna trzecia ludzkości jest zarażona robakami.
Choroby pasożytnicze obecnie najczęściej występują w Afryce Subsaharyjskiej, Azji Południowej i Ameryce Środkowej i Południowej. Te tropikalne choroby obejmują onchocerkozę, zwaną również ślepotą rzeczną i filariozę limfatyczną, lepiej znaną jako słoniowatość.
Przyczyny ślepoty rzecznej i słoniowatości
Jak nazwa wskazuje, nieleczona onchocerkoza prowadzi do ślepoty. Mikrofilarie patogenu Onchocerca volvulus roznoszone są przez meszki, docierają do spojówki i rogówki podczas ich migracji przez podskórną tkankę tłuszczową. Nieleczone najczęściej atakują inne struktury, powodując m.in. zapalenie nerwu wzrokowego, prowadzące do utraty wzroku, zwłaszcza utraty widzenia obwodowego, a ostatecznie ślepoty.
Słoniowatość wywołana przez nicienie z rodziny Wuchereria bancrofti, Brugia malayi lub B. timori pasożyt zakaża naczynia limfatyczne i węzły chłonne. Czynnikami sprawczymi, w przeciwieństwie do onchocerkozy, są dorosłe pasożyty. Zapalenie układu limfatycznego utrudnia usunięcie płynu limfatycznego. Zator powoduje gigantyczny obrzęk limfatyczny kończyn (głównie dolnych), zwany słoniowatością. Częstym skutkiem ubocznym jest wodniak moszny (wtedy pęcznieje moszna). Na całym świecie dotkniętych tą chorobą jest ponad 100 milionów ludzi.
Fakt, że dzisiaj istnieje już prosta i skuteczna terapia ślepoty rzecznej i słoniowatości, jest zasługą Japończyka Satoshi Omury i Irlandczyka Williama Campbella.
Mikrobiolog Omura jest uważany za eksperta w dziedzinie wyizolowywania nowych składników aktywnych z natury. Jego specjalnością są bakterie Streptomyces. Według komitetu Nagrody Nobla Omura wykazał się wyjątkowymi umiejętnościami w izolowaniu, hodowli i charakteryzowaniu dużych bakterii. Wybrał około 50 z kilku tysięcy różnych kultur, aby przetestować ich skuteczność przeciwko szkodliwym mikroorganizmom. Jedną z tych kultur była, jak się później okazało, Streptomyces avermitilis.
Pasożyty ślepoty rzecznej i słoniowatości poskromione
Kultury bakteryjne japońskiego odkrywcy wzbudziły zainteresowanie amerykańskiego eksperta pasożytniczej biologii Williama Campbella. Odkrył, że jedna z substancji wytwarzana przez te bakterie, wykazuje niezwykłą aktywność przeciwko pasożytom u zwierząt domowych i hodowlanych.
Substancja bioaktywna została wyizolowana, oczyszczona i nazwana awermektyną. W wyniku chemicznej modyfikacji awermaktyny powstała Iwermektyna.
Iwermektyna została początkowo opracowana dla sektora weterynaryjnego. Powstała jako lek do leczenia i zapobiegania ektopasożytom lub glistom (pasożytom, robaczycy). „Przy okazji” odkryto, że iwermektyna jest również aktywna przeciwko pasożytom u ludzi.
Iwermektyna jest również skutecznym lekarstwem na choroby ślepoty rzecznej, słoniowatości oraz na wszy. W 2012 roku balsam na bazie iwermektyny do skóry głowy, przeciw wszom został zatwierdzony w USA.
Nadzieja dla chorych na malarię
Malaria tradycyjnie leczona jest chlorochiną lub chininą. Po drugiej wojnie światowej środki te były szeroko stosowane. Wkrótce jednak pasożyty malarii rozwinęły swoją oporność na te substancje. Leczenie nie przynosiło już oczekiwanych efektów.
Pod koniec lat 60. starano się wyeliminować malarię. Niestety liczba zachorowań rosła na całym świecie. Farmakolog Youyou Tu zbadała możliwości tradycyjnych leków ziołowych w Chinach.
W systematycznych badaniach nad różnymi ekstraktami stosowanymi u zwierząt zakażonych malarią Youyou Tu miała niespójne wyniki swoich testów. Youyou Tu zaczęła szukać wskazówek w starożytnej literaturze chińskiej. Zaczęła prowadzić intensywne badania nad rośliną Ai Ye (nazwa chińska) Artemisiae argyi, czyli bylica piołun. W ten sposób odkryła starą metodę medycyny chińskiej, dzięki której z powodzeniem wyodrębniła substancję czynną artemizynę.
Youyou Tu była pierwszym naukowcem, który wykazał, że składnik, zwany później artemizyną, jest wysoce skuteczny przeciwko pasożytom malarii, zarówno u zarażonych zwierząt, jak i u ludzi.
Niezwykła artemizyna.
Prawie 200 milionów ludzi zaraża się malarią każdego roku. Artemizyna była stosowana we wszystkich częściach świata dotkniętych malarią. Jako tak zwana terapia oparta na artemizynie.
Chemicznie artemizyna jest pierwszym lekiem nowej klasy odkryty z pewnym opóźnieniem przez zachodnią medycynę i jest obecnie (w 2015 roku) standardowym leczeniem malarii.
„Artemizyna jest najczęściej stosowanym lekiem przeciwmalarycznym” – powiedziała Elena Levashina z Instytutu Biologii Zakażeń Maxa Plancka w Berlinie. Był to przełom w walce z malarią.
Awermektyna i artemizyna działanie przeciwpasożytnicze
Odkrycia awermektyny i artemizyniny, zdaniem Komitetu Nobla, zasadniczo zmieniły leczenie chorób pasożytniczych. Iwermektyna pochodna awermektyny jest dziś stosowana we wszystkich częściach świata nękanych przez choroby pasożytnicze. Iwermektyna jest skuteczna przeciwko wielu pasożytom i jest dobrze tolerowana.
Znaczenie iwermektyny dla milionów ludzi, zwłaszcza w najbiedniejszych regionach świata zagrożonych ślepotą rzeczną lub słoniowatością, jest niezmierzone. Leczenie jest tak skuteczne, że choroby te można praktycznie wyeliminować. Wykorzenienie ich byłoby niewątpliwie wielkim osiągnięciem w ludzkiej historii medycznej.
Ciekawostka
Ciekawym aspektem tej Nagrody Nobla jest to, że warunki, w których zwycięzcy dokonali swoich odkryć, były bardzo zróżnicowane. Podczas gdy Omura i Campbell kontynuowali uznaną karierę akademicką w kulturze zachodniej, a później pracowali w prestiżowym instytucie (Omura w Kitasato Institute w Tokio) i w międzynarodowej korporacji (Campbell jako długoletni pracownik Merck, Sharp & Dohm), Youyou Tu pracowała w czasie rewolucji kulturalnej w Chinach i należała do „śmierdzącej starej dziewiątej (kasty)” intelektualistów.
Polecam przepis na winko z bylicy piołun
Materiał źródłowy:
© rme / aerzteblatt.de
Visits: 7
