Wędrówki wzdłuż malowniczych stawów czy spokojnych jezior pozwalają nie tylko na chwilę relaksu, ale też na spotkanie z niezwykłą roślinnością. Wśród nich, niczym strażnicy wodnych brzegów, górują wysokie trzciny pospolite – Phragmites australis. Dla wielu z nas są jedynie elementem krajobrazu, ale w tradycyjnej medycynie chińskiej (TMC) znane są jako Lu Gen i cieszą się dużym uznaniem. Choć rośnie wszechobecnie, jej właściwości bywają często nieznane. Niewielu zdaje sobie sprawę, że trzcina kryje w sobie nie tylko walory estetyczne, ale także smakowe i lecznicze. Zastanawiasz się, jakie tajemnice skrywają te majestatyczne rośliny i w jaki sposób można je wykorzystać? Właśnie o tym będzie dzisiejszy wpis
Lu Gen, czyli trzcina występowanie i właściwości zdrowotne
Trzcina pospolita, Phragmites australis nazwa chińska Lu Gen, rośnie na terenach bagiennych, podmokłych, na brzegach zbiorników zarówno słodkich, jak i słonych wód. Trawa ta kwitnie od lipca do września. Nasiona dojrzewają w okresie zimowym. Roślina ma wielkokwiatową wiechę z fioletowymi kłoskami.
W publikacjach dr. H. Różańskiego możemy wyczytać, że trzcina działa …
„Odtruwająco na miąższ wątroby, żółciopędne, immunostymulująco, przeciwzapalnie i przeciwmiażdżycowo. Obniżają poziom lipidów we krwi oraz hamują uwalnianie histaminy. Łagodzą objawy alergii”…
(Lu Gen) Historia i zastosowanie
W Egipcie Phragmites australis służyła jako roślina o wszechstronnym zastosowaniu. Z trzciny wytwarzano:
- napoje,
- maty,
- instrumenty muzyczne,
- artykuły spożywcze,
- strzały,
- celulozę
Oraz wiele innych przydatnych rzeczy. Ponadto trzcina służyła jako pokrycie dachu.
Indianie Seri z północnego Meksyku używają pustych rurek jako fajki tytoniowej.
Pod względem medycznym rdzeń trzciny używano dość wszechstronnie. W plemieniu Nawaho napar sproszkowanego korzenia był stosowany jako środek wymiotny oraz w chorobach skóry i żołądka. Poza rdzennymi Amerykanami trzcina była stosowana w medycynie ludowej jako plaster i środek moczopędny (również w Europie), a także w kaszlu, problemach z płucami, czkawce i przekrwieniu oskrzeli.
W podręczniku z „Botaniki dla szkół niższych gimnazjalnych i realnych”, przez E. Huckla, Lwów 1876 tak oto o trzcinie czytamy:
… „Trzcina przynosi pożytek rozmaity. Za młodu jest dobrą paszą dla wołów, ususzone źdźbło może służyć na opał, wykładają nią ściany i sufity do tynkowania, z niego robią przyrządy tkackie, świeżej wiechy używa się do zabarwiania na żółto, a z dodatkiem indygu na zielono. Z liści trzciny można też wyrabiać papier. Korzenie są słodkawe i mogą służyć jako środek lekarski, czyszczący krew, wzbudzający poty”…
Wykorzystanie trzciny Lu Gen w kuchni i apteczce
Trzcina ma przyjemny słodki posmak. Młode korzenie i pędy (zanim rozwiną się liście) mogą być jedzone na surowo lub gotowane w osolonej wodzie. W okresie głodu dawniej ludność suszyła kłącze trzciny i sporządzała pożywną mąkę, z której gotowano zupy i kleiki szczególnie przy chrypce, kaszlu. Z suchych rozdrobnionych i podprażonych w piekarniku kłączy, robiono kawę. Sproszkowane pędy i korzenie dodawano również do zup. Ponieważ trzcina zawiera cukry, mąka z kłączy trzciny nadaje się do karmelizowania sosów oraz może służyć jako substancja zlepiająca przy sporządzaniu leków ziołowych.
Trzcina w kosmetyce
Cukry proste, aminokwasy, fenole i skrobia zawarta w trzcinie działają odżywczo, przeciwzapalnie, ujędrniając i wygładzając skórę. Stosuję się odwar z kłączy i łodyg trzciny do przemywań w celu lepszego nawodnienia i rozjaśnienia skóry. Do cery zwiotczałej, zmęczonej, suchej z przebarwieniami stosuje się maseczki z odwaru, mąki trzcinowej lub papki ze świeżych kłączy. Takie maseczki regenerują i odświeżają skórę, dając jej doskonałe nawilżenie.
Trzcina (LU GEN) w medycynie chińskiej
LU GEN taką nazwę ma w zielniku chińskim kłącze trzciny.
Ma właściwości detoksykacyjne na układ pokarmowy, dlatego stosuje się ją w zatruciu pokarmowym spowodowanym spożyciem ryb, krabów oraz zatruciu alkoholowym. W kombinacji z innymi ziołami stosowana w nudnościach i wymiotach.
Lu Gen łagodzi pragnienie, leczy suchość gardła i jamy ustnej, oraz zaparcia.
Lu Gen stosowany jest w stanach gorączkowych. W połączeniu z innymi ziołami przy kaszlu z obfitą żółtą plwociną oraz kaszlu z ropną plwociną przy guzach płucnych i ropniach płucnych.
Ma niewielkie działanie wywołujące diurezę i jest wskazany przy ciemnym, skąpym moczu oraz krwiomoczu, szczególnie gdy towarzyszy mu drażliwość i pragnienie
.
Trzcina wpływa uspokajająco na psychikę.
Oprócz wyciszającego szelestu trzciny i pięknego widoku dla zmysłów wywar z trzciny ma także działanie uspokajające. Osoby łatwo wpadające w złość i rozdrażnione z wyraźną suchością w ustach powinny popijać wywar z trzciny.
Inne zastosowanie trzciny pospolitej:
- Zdrewniałą i przesuszone trzcinę można stosować na pokrycia dachowe i płoty.
- Trzcina doskonale nadaje się na biomasę do ogrzewania domostw i przemysłu.
- Świetnie sprawdza się jako ściółka dla zwierząt domowych. Młode pędy natomiast jako pasza dla bydła.
- Trzcinę można również zastosować jako ekologiczne filtry w przydomowych oczyszczalniach ścieków.
Dawkowanie Trzciny
Kłącza trzciny po wysuszeniu stosuje się w dawkach od 15 do 30 gr najczęściej w połączeniu z innymi ziołami. Dlatego każdą dawkę należy przyrządzać według wskazówek doświadczonego fitoterapeuty, terapeuty medycyny chińskiej bądź lekarza zajmującego się zielarstwem.
Trzcina Przeciwwskazania:
Ostrożnie używaj pojedynczych chińskich ziół lub ekstraktów ziołowych. Zalecane jest profesjonalne doradztwo. W TCM chińskie zioła są najczęściej łączone w kontekście formuł, aby wzmocnić pożądane działanie i zminimalizować potencjalne skutki uboczne.
Trzcina ma właściwości wychładzające dlatego osoby, którym jest zimno oraz osłabione powinny zachować szczególną ostrożność w stosowaniu trzciny.
Materiały źródłowe:
- „Materia Medica” Dr Tadeusz Błaszczyk;
- „Dzikie rośliny jadalne Polski” Łukasz Łuczaj.
- https://rozanski.li/1125/trzcina-zwyczajna-phragmites-australis-arundo-vulgaris-phragmites-communis-jako-lek-i-pokarm/
- https://zielniklodzki.pl/atlas-roslin/trzcina-pospolita/
- https://archiv.hanfjournal.de/hajo-website/artikel/2010/11november/s05_1110_Psychoaktive_Pflanzen_I.php
Visits: 5
