Cebula wlasciwosci lecznicze i zdrowotne w fitoterapi i TMC

Okazuje się że powszechnie znana i stosowana cebula może być nieocenioną pomocą w przeziębieniu, alergii, chorobach płuc, cukrzycy i wielu innych dolegliwościach.

Table of Contents

Cebula (Allium cepa) trochę ciekawostek na początek.

Cebula zwyczajna A. cepa należy do rodziny z gatunku Liliowatych. Do tej rodziny wliczamy zarówno cebulę, jak i czosnek, cebulkę dymkę, ale również szparag, konwalię, lilie czy tulipany.Cebula zwyczajna jest rośliną zielną i prawdopodobnie pochodzi z regionów Afganistanu/Iranu/ZSRR. W naszym klimacie cebula jest rośliną dwuletnią wysiewaną z nasion na przełomie marca i kwietnia. Cebula ma wiele odmian i może być żółta, czerwona lub biała. Każda odmiana cechuje się trochę innym smakiem a dokładnie ostrością i słodkością.W domu wsadzona do doniczki bulwa cebuli kiełkuje cały rok dając zielone liście cebuli nazywane często potocznie szczypiorem albo zieloną cebulką. Cebulę można przechowywać cały okres zimowy w suchym i ciemnym miejscu, dlatego jest dostępna w handlu przez cały rok.

Cebula ma bardzo starą historię zastosowania zarówno kulinarne jak i leczniczo.

Hipokrates, grecki lekarz, przepisał również cebulę jako środek łagodzący rany, lek moczopędny i przeciw zapaleniu płuc. Gladiatorzy nacierali sokiem z cebuli ciało, aby wzmocnić mięśnie. Greccy i feniccy marynarze, aby uniknąć szkorbutu, zabierali w podróż cebule, aby ją jeść. Cebula była wymieniana jako jedna z podstawowych roślin, przypraw lub lekarstw indyjskich w VI wieku.

Cebula właściwości zdrowote

Cebula w kuchni i diecie

Cebula może być spożywana zarówno w postaci surowej jak i duszonej czy gotowanej.Surowa cebula ma wyraźny ostry/cierpki smak, natomiast po posoleniu jej ostrość po ok. 5 minutach łagodnieje, a smak staje się lekko słodki. Cierpkość cebuli jest spowodowana dużą liczbą związków siarki która powoduje pieczenie jamy ustnej. Ugotowana i duszona cebula traci swoja ostrość i staje się słodka.

W postaci surowej bardzo dobrze komponuje się z produktami spożywczymi o termice chłodnej jak np. pomidory, sałata, kapusta kiszona, twaróg. W postaci duszonej i gotowanej stanowi składnik zup, sosów, farszy mięsnych, serowych, warzywnych. Bardzo duże ilości cebuli stosuje się przyrządzając potrawy o charakterystycznym wyrazistym smaku jak wątróbka czy nerki, celem złagodzenia intensywności charakterystycznego posmaku.

Ponieważ cebula zawiera walory kulinarne o szerokim zastosowaniu w kuchni oraz bardzo cenne składniki odżywcze o działaniu leczniczym, klasyfikowana jest jako żywność funkcjonalna.

Cebula właściwości zdrowotne

Spożywanie cebuli w postaci surowej i ugotowanej ma działanie antyseptyczne, antybakteryjne, przeciwreumatyczne, przeciwcukrzycowe, przeciwpasożytnicze, przeciwszkorbutowe, przeciwbiegunkowe, przeciwzakrzepowe, przeciwdepresyjne, przeciwnowotworowe, neuroochronne i moczopędne.

Jest skuteczna w leczeniu szerokiego zakresu zaburzeń, w tym:

Angina, astma, niedobór witamin, stany zapalne, biegunki, czerwonka, cukrzyca, suchy kaszl, problemy z oddychaniem, nadciśnienie, dna moczanowa, infekcje dróg moczowo płciowych, katar, kamica żółciowa, osłabienie fizyczne, nowotwory (szczególnie żołądka), bezsenność, nadpobudliwość, obrzęki, otyłość, pasożyty jelitowe, skąpomocz, zaburzenia limfatyczne, grypa, zaburzenia przemiany materii, zapalenie krtani, zapalenie płuc, stwardnienie tętnic.

Ponadto różne badania wykazały, że cebula działa leczniczo na układ kostny oraz sercowo-naczyniowy. Cebula stosowana zewnętrznie w postaci plastrów i papki, łagodzi ból szczególnie po ukąszeniu owadów oraz bólu reumatycznym.Papka z ugotowanej cebuli i stosowana na skórę ma właściwości regeneracyjne w leczenie ran, blizn i bliznowców.Sok z cebuli wcierany w głowę stymuluje porost włosów oraz działa antyseptycznie na skórę i owłosienie.Regularne spożywanie cebuli obniża ryzyko raka jelita grubego, płuc, wątroby, mózgu, żołądka, jajników, prostaty i piersi.

Cebula właściwości odżywcze

Cebula lub Allium cepa (A. cepa) ma szerokie działanie terapeutyczne dzięki jej składnikom, takim jak: kwercetyna, tiosulfiniana i kwasy fenolowe.Jej potencjał antyoksydacyjny zawdzięcza obecności dużej ilości związków siarkoorganicznych, polifenoli i flawonoidów, które są naturalnymi przeciwutleniaczami. Cebula jest bogatym źródłem fruktanów, czyli błonnika prebiotycznego, którym żywią się tzw. dobre bakterie bytujące w naszym układzie pokarmowym.

W cebuli jest całe bogactwo witamin i soli mineralnych jak:

sole fluoru, jodu, siarki, żelaza, magnezu, sodu, fosforu, wapnia, selenu, potasu, cynku oraz do 15% krzemionki.

Najwięcej zawiera witaminy C, ale również :

Witaminę B1 (tiamina)
Witaminę B2 (ryboflawina)
Witaminę B6 (pirydoksyna)
Witaminę M (kwas foliowy)
Witaminę PP (niacyna lub witamina B3)

Warto dodać, że kwercetyna zawarta w cebuli ma właściwości przeciwwirusowe przeciw HPV – wirusowi opryszczki i brodawki.W badaniach nad olejkami lotnymi zawartymi w cebuli zaobserwowano, że olejek eteryczny z trzech rodzajów cebuli (czerwonej, zielonej i żółtej) wykazywał skuteczność przeciwdrobnoustrojową wobec określonych patogenów takich jak: Salmonella enteritidis, Fusarium oxysporum, Penicillium cyklopium, Staphylococcus aureus i Aspergillus Niger

W tym samym badaniu wykazano, że ekstrakt z czerwonej cebuli ma więcej właściwości przeciwbakteryjnych w porównaniu z odmianą żółtą i białą.Olejek eteryczny z cebuli już w stężeniu 7% ma zdolność do całkowitego zahamowania rozwoju dwóch rodzajów drożdży (Saccharomyces cerevisiae i Candida tropicalis) oraz hamuje wzrost pleśni (Penicillium griseofulvum i Aspergillus tamarii)

Wiele firm produkujących suplementy diety, dodaje właśnie cebulę jako jeden ze składników wzmacniających odporność.

W przeprowadzonych badaniach nad otyłością wykazano, że skórka z cebuli jest bogata w przeciwutleniacze, które zmniejszają ryzyko cukrzycy oraz wpływają na utratę wagi u osób otyłych.1

Łupiny z cebuli na odchudzanie

Cebula właściwości w fitoterapii

W medycynie ludowej surowcem zielarskim jest świeża cebula. Surowa cebula wykazuje właściwości bakteriobójcze, ponieważ podczas krojenia lub miażdżenia cebuli ulatniają się składniki lotne (fitoncydy) i nielotne o działaniu bakteriobójczym.

Medycyna ludowa zaleca stosowanie cebuli w:

Przeziębieniach
Nieżytach dróg oddechowych
Duszącym kaszlu
Wzmocnieniu odporności

Świeżą pokrojoną w plastry cebule można wrzucić do kubka i wdychać ulatniające się olejki. Jest to domowa inhalacja na bóle gardła oraz zatoki.Syrop z cebuli, sporządzony z pokrojonej cebuli i cukru lub miodu jest powszechnym domowym środkiem na ból gardła, kaszel i chrypkę.Wino z cebuli ma zastosowanie ogólnie wzmacniające układ odpornościowy oraz jako winko przeciw szkorbutowi.

W fitoterapii cebula ma również zastosowanie zewnętrzne.

Miazgę ze świeżej cebuli można przykładać na kawałku gazy na dolegliwości reumatyczne rozgrzewając miejsca bolesne.Z cebuli można sporządzić maść na wrzody, czyraki i trudno gojące się rany.

Maść na blizny i oparzenia z cebuli

Właściwości cebuli zostały wykorzystane do produkcji maści, kremów i żeli na oparzenia oraz w leczeniu blizn i bliznowców. Przeprowadzono szereg badań nad połączeniem ekstraktów z cebuli, witaminy a, e i krzemu w leczeniu ran, blizn, wrzodów, czyraków. Oto kilka przykładów zastosowań zewnętrznych cebuli:

Ekstrakt alkoholowy z cebuli przyspiesza odbudowę kolagenu zniszczonej, po trądzikowej z bliznami skóry.
Ekstrakt z cebuli, imikwimod 5% w kremie oraz witaminy A i E, zapobiegają i leczą blizny przerostowe. Blizny przerostowe powstałe są najczęściej po operacji. Potrafią bardzo ograniczyć funkcjonowanie. Swędzące, bolesne powodujące przykurcze i upośledzenie ruchu blizny przerostowe charakteryzują się nieprawidłowym gojeniem skóry.
maść z wyciągiem z cebuli cepan stosuje się na rany oparzeniowe i bliznowce przerostowe.
Wyciąg z łupin cebuli ujawnia biologicznie skuteczną profilaktykę blizn przerostowych i bliznowców.
ekstrakt z cebuli heparynę i spray alantoinowy stosuje się do usuwania tatuaży.

Szumy uszne i ból ucha

Ostry ból ucha można złagodzić, smarując sokiem z cebuli okolicę ucha i wnętrze ucha. Sok z cebuli naniesiony na wacik i noszony w uchu może wspomóc leczenie szumów i pisków uszu.

Cebula właściwości w homeopatii

W homeopatii sporządza się leki na bazie pranalewki z cebuli, w skład której wchodzą:

fruktozany, które mają właściwości moczopędne i przeciwmiażdżycowe
olejki zawierające dwusiarczki alkilopropylowe, mające działanie obniżające poziom cukru we krwi, przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe, przeciw infekcyjne i rozkurczowe
flawonoidy
prostaglandyny, w tym prostaglandyna
liczne związki mineralne: sole potasu, sodu, żelaza, cynku.

W homeopatii leki dobiera się na podstawie skutków ubocznych, jakie wywołuje spożycie danej rośliny. Surowa cebula może powodować wzdęcia, wobec tego sporządza się lek homeopatyczny na dolegliwości z nadmiarem gazów z pranalewki z cebuli. Cebula krojona na świeżo, powoduje również łzawienie oczu, katar, kichanie i kaszel.Takie objawy są wskazaniem do podania homeopatycznego preparatu z cebuli w dolegliwościach z takimi objawami.

Homeopatyczne preparaty z allium cepa /cebuli podaje się w przypadku następujących dolegliwości:

Błon śluzowych, szczególnie dróg oddechowych, błony śluzowej nosa i spojówek w następujących objawach:

Napady kichania
Wodnisty katar powodując podrażnienie okolic nosa i górnej wargi
Łzawienie połączone z wodnistym katarem
Alergiczny lub wirusowy katar
Zapalenie krtani i tchawicy
Napadowy ochrypły kaszel powodujący ból po każdym napadzie kaszlu

Przewodu pokarmowego w takich objawach jak: wzdęcia, gazy, bolesne kolki

Dawkowanie:

Homeopatyczny preparat warto mieć w apteczce domowej i zastosować w czasie przeziębienia z bólem gardła i kataru. Również w alergicznych i wirusowych nieżytach nosa można podawać w rozcieńczeniu 9 lub 15 CH pięć granulek. W przypadku alergii preparat zaczynamy podawać już przed okresem pylenia. Preparaty z oznaczeniem D, np. 6D są również bardzo skuteczne, szczególnie przyjmując je celem zwiększenia odporności organizmu. Są to preparaty bezpieczne w podawaniu.

Każda dawka homeopatyczna powinna być podawana po konsultacji z lekarzem lub naturoterapeutą.

Podany przykład dawkowania powyżej nie stanowi porady medycznej. Jest tylko podanym dawkowaniem w zakresie widełek, jakie są opisane w Homeopatycznej Materia Medica. Dokładne dawki oraz leki uzupełniające przepisuje osoba z odpowiednimi uprawnieniami.

Homeopatyczna cebula Allium Cepa powinna znaleźć się w każdej apteczce domowej, zwłaszcza że cena preparatu zaczyna się od 12 zł w zależności od firmy produkującej, wielkości opakowania, czy preparat jest w kropelkach (są droższe, ale bez cukru) czy na nośniku z cukru itp.

Cebula w medycynie chińskiej

W TMC (tradycyjna medycyna chińska) stosuje się odmianę cebuli Allium fistulosum nazywana u nas cebulą siedmiolatką a w Chinach Cong Bai

Cong Bai, czyli cebula siedmiolatka stosowana jest w przebiegu chorób płuc (obieg płuc)

Chorób żołądka (obieg żołądka)

Cong Bai, w Chinach, najczęściej stosowana jest w przeziębieniu. Ponieważ zioło nadaje organizmowi ciepła (ma smak ostry, rozgrzewający), ułatwia wydalanie patogenu na powierzchnię przez rozgrzanie organizmu i powodowanie lekkich potów.

Smak ostry Cong bai pobudza krążenie krwi, pobudza trawienie, rozprasza śluz w organizmie spowodowany nieodpowiednią dietą.

Objawy wskazujące do zastosowania Cong Bai to:

Uczucie zimna
Cieknący nos
Bóle brzucha
Ból głowy
Zimne kończyny
Biegunki
Obrzęk zapalny
Dreszcze w czasie przeziębienia
Sucha skóra z towarzyszącym przeziębieniem
Wyziębione nerki
Łagodna gorączka
Ból ciała i szyi

Dawkowanie:

Zwykłe dawkowanie to od 9 do 15 gr w wywarze z innymi ziołami lub w wywarze z winem. 15-30 gr świeżej cebuli.

Przeciwwskazania: ciąża (nadmiar może działać poronnie) osoby szczupłe nadmiernie wysuszone, przy występowaniu nadmiernych potów.

Cong Bai według TMC nie wolno stosować cebuli siedmiolatki połączonej z miodem!

Cebula w medycynie św. Hildegardy z Bingen

Znana średniowieczna mniszka i lekarz Hildegarda z Bingen uważała, że cebula jest zdrowa tylko po ugotowaniu. Surową cebulę uważała za szkodliwą zdrowiu.

Ugotowaną cebulę w postaci papki, zupy, ciasta cebulowego zalecała stosować na takie choroby jak:

Reumatyzm
Artretyzm
Gorączka reumatyczna

Zupę cebulową zalecała jako środek diagnozujący choroby żołądka. Uważała, że osoby z chorobami żołądka reagowały na nią wzdęciami.

Ciekawostka

Surowa cebula szczególnie czerwona wpływa na prace tarczycy oraz żołądka. Należy obserwować organizm jak reaguje na cebulę i odpowiednio zmniejszyć lub zwiększyć spożycie cebuli.Homeopatyczna cebula nie wpływa na organizm tak samo jak świeża, dlatego jest bezpieczną formą przyjmowanie w objawach, alergii, kataru oraz pozostałych opisanych wskazaniach.

Materiały źródłowe:

Wiedza lecznicza św. Hildegardy z Bingen

Homeopatyczna materia medica D. Demarque, J. Jouanny, B. Poitevin, Y. Saint-Jean

Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie. A. Ożarowski, W. Jaroniewski

Apteka natury. J.Górnicka

Odżywianie dla zdrowia. P.Pitchford

https://www.medicinetraditions.com/materia-medica-of-herbal-medicine-pro.html

https://yinyanghouse.com/theory/theory/herbalmedicine/cong_bai_tcm_herbal_database/

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8789449/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33683036/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31855493/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16388813/