Melatonina, często nazywana “hormonem ciemności”, to jeden z najważniejszych związków regulujących rytm dobowy i promujących zdrowy sen. Wytwarzana przez szyszynkę w naszym mózgu, odgrywa kluczową rolę w wielu procesach biologicznych i zdrowotnych. Nasz współczesny, zabiegany tryb życia, pełen sztucznego oświetlenia i ekranów, może jednak zakłócać jej produkcję, co prowadzi do szeregu negatywnych skutków dla naszego zdrowia. Jakie ma jeszcze melatonina wlasciwosci dlaczego jej odpowiednia ilość jest tak ważna dla naszego organizmu?
Melatonina to fundament zdrowia do późnej starości.
To właśnie dlatego w sypialni powinny panować iście egipskie ciemności (tak, należy „wyprosić” z tego pomieszczenia nawet zegarki z podświetlanym cyferblatem!). Wzrost stężenia tego hormonu w organizmie wywołuje znużenie, indukuje sen i go utrzymuje. Z wiekiem ilość wytwarzanej melatoniny maleje. Mniej melatoniny to mniej snu. Dlatego właśnie starsi ludzie śpią gorzej / krócej / z przerwami.
Wytwarzanie melatoniny godziny
Rys. 1 pokazuje wyraźnie, że melatonina wytwarzana jest w nocy i wywołuje senność. Ponadto widać zmniejszenie wydzielania melatoniny z wiekiem.
Wytwarzanie melatoniny a wiek czlowieka
Ten rysunek precyzyjnie ukazuje, jak z wiekiem zmienia się ilość wytwarzanej melatoniny i obrazuje drastyczny spadek jej ilości w wieku od 40 lat wzwyż.
Spadek wydzielania melatoniny powoduje nie tylko gorszy sen. Znikają także proochronne efekty działania tego hormonu i ludzie stają się „chronicznie chorzy”. Z tego powodu zalecana jest suplementacja melatoniny. Przyjęta doustnie melatonina pojawia się po 30 minutach w mózgu i w pojedynczych komórkach nerwowych. W przeciwieństwie do witaminy E potrafi szybko przeniknąć przez barierę krew-mózg i rozprzestrzenić się po całym organizmie.
Melatonina – sprawny mózg i dobre zdrowie
Melatonina powstaje z jednego z hormonów szczęścia: serotoniny. Jak wspomniano wcześniej, proces ten zachodzi tylko w absolutnej ciemności. Spanie nawet przy słabym świetle redukuje bardzo mocno produkcję serotoniny.
Melatonina jest najważniejszą substancją działającą ochronnie i regenerująco na mózg. Spanie przy świetle lub za mało snu są zatem równoznaczne ze zmniejszoną regeneracją mózgu i – co za tym idzie – wiążą się ze skróceniem czasu życia. Melatonina z mózgu regeneruje też skutecznie organizm. Udowodniono, że niedobór melatoniny zwiększa natomiast zachorowalność na raka. O zależności między melatoniną a nowotworami możecie przeczytać
Stany zapalne – przyczyny niedoboru melatoniny i depresji
Niedobór melatoniny powodowany jest nie tylko przez nieodpowiednią higienę snu, ale także przez stany zapalne. U podłoża tego zjawiska znajdują się przede wszystkim nieprawidłowości w jelitach. Wynikają one z błędów dietetycznych i zamiłowania do słodyczy.Stany zapalne, głównie te toczące się w jelitach, przyczyniają się do podwyższenia poziomu prozapalnych cytokin, w tym interferonu gamma. Ten z kolei sprzyja powstawaniu TNF-alfa (czynnik nekrozy nowotworów).Czynniki prozapalne obniżają poziom tryptofanu, który jest z kolei prekursorem serotoniny. Powoduje to powolne i niezauważalne wywołanie deficytu serotoniny. Symptomami tego zjawiska są:
- depresje;
- zwiększenie reakcji na ból;
- nocne napady ochoty na słodkie;
- obniżenie poziomu libido;
- bezsenność – ponieważ niedobór serotoniny prowadzi do zmniejszenia wytwarzania melatoniny.
Udowodniono, że w depresji i stanach analogicznych mamy zawsze niedobór melatoniny w mózgu. To z kolei w prostym przełożeniu powoduje bezsenność. Przypuszcza się, że prawdopodobnie tu znajduje się klucz wyjaśniający zwiększoną zachorowalność na raka u depresyjnych pacjentów: niedobór serotoniny powoduje zmniejszoną produkcję melatoniny i przez to mniejszą odporność organizmu i jego słabszą ochronę przed rozwojem niekorzystnych zmian w komórkach i tkankach.
Sen wywoływany środkami antydepresyjnymi i nasennymi nie prowadzi, niestety, do adekwatnego zwiększenia poziomu melatoniny, czyli leczeni tymi preparatami pacjenci depresyjni mają ten sam niedobór melatoniny co nieleczeni i poprzez to zapadają na choroby wynikające z niedoboru melatoniny i snu, w tym na demencję i raka.
Betablokery szkodzą produkcji melatoniny!
- Propranolol – obniża syntezę melatoniny o 80%;
- Atenol – redukuje ilość wytwarzanej melatoniny aż o 86%;
- Carvedilol – wykazuje znacznie mniejszy wpływ na produkcję melatoniny niż inne betablokery, gdyż obniża ją tylko o 10%.
Z powodu negatywnego wpływu betablokerów na syntezę melatoniny, powinno się suplementować ten hormon przy zażywaniu leków z tej grupy3. Suplementacja melatoniny wskazana jest także u dzieci autystycznych – naukowcy uważają, że wyraźnie widoczne efekty działania tego hormonu uzasadniają jego podawanie , ale zastrzegają jednocześnie, że potrzebne są dalsze badania w tej sprawie.
Suplementacja melatoniny dobrze spisuje się u seniorów w konkurencji ze środkami nasennymi. Zauważono, że u osób starszych podawanie melatoniny nie powoduje osłabienia lub objawów osłabienia aparatu ruchu, jak w to ma miejsce w wypadku stosowania pewnego popularnego środka nasennego5.Skoro znacie już doniosłą rolę melatoniny w zachowaniu zdrowia i młodości, śpijcie zatem dobrze – w całkowicie ciemnym pomieszczeniu i – obowiązkowo – bez zdobyczy technologii ulokowanych w okolicy głowy. Najzdrowsze są tradycyjne, nakręcane budziki – nie generują elektrosmogu.
Polecamy również przeczytanie artykułu doktora H. Redzka na temat melatoniny i nowotworów oraz jak melatonina może wpływać na komórki nowotworowe.
Materiały źródłowe
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10335905
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=beta%20blocker%20melatonin
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20218744
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21393033
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22350925
Views: 8
