Alarmujące statystyki pokazują, że ponad połowa wszystkich przypadków raka w Niemczech jest spowodowana niewłaściwą dietą. Ale co oznaczałby ten alarmujący fakt, gdyby więcej wiedziano o tym, że wielu zgonów i cierpień spowodowanych rakiem można uniknąć poprzez odpowiednią profilaktykę? Obecnie wiele słyszymy o zbyt otyłych dzieciach, cukrzycy i zbliżającej się katastrofie zdrowotnej spowodowanej brakiem ruchu i złym odżywianiem. Idealnym rozwiązaniem było by gdyby państwo promowało zdrowy styl życia przez edukację z odpowiednimi środkami zapobiegawczymi. W przedszkolach i szkołach powinien być obowiązkowy przedmiot, stałego szkolenia zdrowotnego. Tego domagał sie między innymi Dr. med. Friedrich Douwes w książce “Gesundheit aktives Aufgabenfeld” (Ksiązka dostępna jest tylko w języku niemieckim) w 1986 r
Na szczęście obecnie udowodniono naukowo, że warzywa, a zwłaszcza tak zwane warzywa antyrakowe, czyli krzyżowe lub kapustne, zawierają wiele substancji o działaniu przeciwnowotworowym. Substancje znajdujące się w niektórych z tej rodziny roślin wspierają własne szlaki metaboliczne organizmu i mechanizmy detoksykacji, dzięki czemu czynniki rakotwórcze, które coraz częściej znajdują się w naszej żywności, wodzie i powietrzu, mogą być lepiej i pełniej eliminowane.
Jarmuż, brokuły, kalafior i inne warzywa krzyżowe zawierają prozdrowotne fitochemikalia.
Wykazano, że te unikalne substancje mogą pozytywnie wpływać na rozwój i progresję raka jelita grubego, piersi, prostaty, tarczycy, szyjki macicy i innych nowotworów. Naturalne substancje roślinne wpływają również na metabolizm estrogenów u obu płci. Czyni je to wyjątkowymi substancjami w każdej strategii zapobiegawczej – ponieważ przeciwdziałają one codziennym szkodliwym dla zdrowia atakom substancji rakotwórczych.
Glukozynolany – zdrowe substancje roślinne pochodzące z odmian kapusty.
Glukozynolany to grupa ostrych, zawierających siarkę związków, które kiedyś znane były jako witamina U. Są one wykorzystywane przez rośliny do obrony przed mikroorganizmami, np. bakteriami i pleśniami, chroniąc je w ten sposób przed chorobami. Glukozynolany powstają, gdy komórki roślinne są niszczone, np. podczas przygotowywania. Podczas kolejnych procesów degradacji powstają z nich kolejne wysoce aktywne substancje. Jako wspólna zasada strukturalna, glukozynolany zawierają grupę hydroksiaminową i dwa atomy siarki, raz jako resztę kwasu sulfonowego, a następnie jako tioglukopiranozyd.
Wzór strukturalny glukozynolanów
W izotiocyjanianach organiczny atom siarki jest zatrzymywany, a anionowy siarczan jest odszczepiany. Istnieją jednak również izotiocyjaniany z inną grupą Thio, takie jak sulforafan z kiełków brokułów lub jego olefinowa pochodna sulforafen, która występuje w rzodkiewce i nasionach rzodkiewki. Indole również należą do produktów degradacji glukozynolanów i są roślinnymi hormonami wzrostu. Szczególną formą jest indolo-3-karbinol, często oznaczany skrótem 13 C. Ten z kolei może być przekształcony w diindolil. Z tego z kolei może powstać diindolilometan (DIM)
Glukozynolany mają głównie właściwości przeciwutleniające. Jednak, jak już wspomniano, mogą one również rozkładać czynniki rakotwórcze, a tym samym mieć działanie przeciwnowotworowe. Szczególnie interesujące ze względu na ich działanie przeciwnowotworowe są:
- Sulforafan
- Indolo-3-karbinol (I3C)
- Metan diindolu (DIM)
- Tiocyjanian
Glukozynolany – również zdrowe dla ludzi
Kiedy rośliny są cięte, krojone lub miażdżone podczas przygotowywania, następuje proces rozkładu przy pomocy enzymu mirozynazy (ß-tioglukozydazy). Tworzą się między innymi glikozylany. Podgrzewanie kapusty zmniejsza ilość substancji bioaktywnych, podczas gdy siekanie je zwiększa. Dlatego też zdrowo jest spożywać różne rodzaje kapusty na surowo.
Wśród produktów degradacji glukozynolanów znajdują się izotiocyjaniany o specjalnej formie, sulforafan, który ma interesujące właściwości zdrowotne. Indole również należą do produktów degradacji glukozynolanów i są w rzeczywistości roślinnymi hormonami wzrostu. Szczególną formą jest indolo-3-karbinol. Z niego z kolei może powstać 10-krotnie skuteczniejszy diindolilometan (DIM).
Glukozynolany mają właściwości przeciwutleniające i przeciwnowotworowe. Mogą na przykład eliminować szkodliwe mikotoksyny, takie jak aflatoksyna. Izotiocyjaniany również należą do produktów degradacji glukozynolanów. Mają one również właściwości przeciwutleniające i mogą unieszkodliwiać czynniki rakotwórcze oraz hamować enzymy, które przyczyniają się na przykład do rozwoju raka przełyku.
Silny profil działania przeciwnowotworowego
Sulforafan i izotiocyjaniany mogą wpływać na enzymy blokujące czynniki rakotwórcze, np. zwiększają aktywność reduktazy chinonowej, ważnego enzymu w procesach detoksykacji organizmu. Izotiocyjaniany aktywują enzymy fazy II. Z dzisiejszej perspektywy, równowaga między aktywującymi kancerogeny enzymami CYP-450 fazy I i detoksykującymi enzymami fazy II jest jednym z czynników decydujących o rozwoju raka. U ludzi niedobory aktywności enzymów fazy II, w szczególności S-transferazy glutationowej (GST), są wyraźnie związane ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka okrężnicy i płuc.
Wykazano, że izotiocyjaniany indukują enzymy fazy II u gryzoni i zwiększają poziom glutationu w tkankach. Gdy zwierzęta są karmione dietą wzbogaconą o 3 do 34 μmol/g izotiocyjanianów, poziom GST i reduktazy chinonowej wzrasta średnio dwu- do czterokrotnie w tkankach takich jak nerki, okrężnica, płuca lub wątroba; ale stwierdzono również nawet dziewięciokrotny wzrost aktywności. W przeciwieństwie do tego, wpływ izotiocyjanianów na enzymy fazy I wydaje się różny: niektóre są zwiększone, inne zmniejszone.
Około 20 naturalnych izotiocyjanianów pochodzących z roślin spożywczych wykazuje aktywność przeciwnowotworową. Ich potencjał zależy od elementów strukturalnych, takich jak podstawienie aromatyczne lub długość łańcucha. Ponadto istnieje zależność aktywności od narządu i czynnika rakotwórczego. Na przykład izotiocyjanian benzylu i izotiocyjanian fenetylu (PEITC) są szczególnie skuteczne w hamowaniu rozwoju nowotworów płuc przez główne czynniki rakotwórcze dymu tytoniowego.
Jednakże izotiocyjanian fenetylu hamuje również rozwój raka przełyku. Wśród naturalnych izotiocyjanianów, sulforafan już strukturalnie zajmuje szczególną pozycję, gdyż zawiera dodatkowy atom siarki w postaci grupy sulfinylowej. Ogromne zainteresowanie badań medycznych wynika jednak z faktu, że jest on zdecydowanie najsilniejszym środkiem przeciwnowotworowym spośród przebadanych izotiocyjanianów.
Sulforafan jest jednym z najsilniejszych induktorów enzymów fazy II i jest skuteczny już w zakresie ppm. Jego wpływ na enzymy fazy I również wydaje się być korzystny; przynajmniej rakotwórczy CYP 2E1 jest hamowany. Sulforafan blokuje zarówno powstawanie guzów sutka u szczurów pod wpływem DMBA, jak i powstawanie guzków nowotworowych w preparacie gruczołu sutkowego myszy.
Niezwykle wszechstronne spektrum działania
Zgodnie z obecnym stanem wiedzy, glukozynolany są prolekami, a izotiocyjaniany najważniejszymi substancjami bioaktywnymi o ogromnym spektrum działania. Izotiocyjaniany są całkowicie wchłaniane i wydalane głównie przez nerki jako ditiokarbaminiany (pochodne N-acetylocysteiny). Jeśli rośliny są gotowane, mirozynaza jest częściowo lub całkowicie inaktywowana. Badania na ludziach z rukwią wodną wykazały, że tylko około 7 procent glukozynolanu spożytego z gotowanej rośliny jest wydalane jako izotiocyjanian, podczas gdy do 80 procent jest wydalane z surowej rośliny. Jednym z najbardziej uderzających efektów izotiocyjanianów jest ich działanie antybiotyczne. Olej z gorczycy benzylowej nadal ma działanie przeciwdrobnoustrojowe przeciwko Staphylococcus, Pseudomonas, Proteus, a także przeciwko grzybom skórnym w rozcieńczeniu 1:50000. Już spożycie około 10 gramów nasturcji lub rzeżuchy ogrodowej, a także chrzanu nadaje moczowi właściwości bakteriostatyczne. Produkty roślinne z gorczycą benzylową, ale także z izotiocyjanianami allilu i fenetylu (PEITC) są zatem od dawna z powodzeniem stosowane jako terapia wspomagająca w infekcjach dróg oddechowych i moczowych. Codzienna porcja sałatki z rzeżuchy, zaprawiona sokiem z cytryny, jest środkiem zapobiegawczym pierwszego wyboru, szczególnie w okresie przeziębienia i grypy. Ponieważ miano przeciwciał wzrasta po doustnym podaniu izotiocyjanianu benzylu, prawdopodobnie stymulacja niespecyficznych reakcji immunologicznych jest w to znacząco zaangażowana.
Kilka izotiocyjanianów zwiększa wydzielanie i aktywność motoryczną w układzie trawiennym, zwiększa objętość bicia serca, ma działanie zwiększające ciśnienie krwi i miejscowo rozszerzające naczynia krwionośne, obniża liczbę płytek krwi lub aktywuje fibrynolizę. Chrzan czy musztarda w większych porcjach mogą wywoływać objawy podobne do zaczerwienienia; po zjedzeniu zbyt dużej ilości kiszonej kapusty osoby wrażliwe cierpią czasem na biegunkę. Z drugiej strony, niektóre z tych efektów są również odpowiedzialne za fakt, że okłady z kapusty lub kiszonej kapusty mają lepszy miejscowy efekt leczniczy na czyraki lub stany zapalne niż niektóre uznane leki przeciwzapalne.
Więcej surowych warzyw i kiełków
Zasoby roślin zawierających glukozynolany są duże, ale na Zachodzie są niewystarczająco wykorzystywane. Według badań, Anglicy spożywają około 30 mg glukobrassycyny i 10 mg indolu dziennie, co wskazuje na bardzo jednostronny dobór warzyw.
Niemcy nie wypadają dużo lepiej, choć są znani za granicą jako zjadacze kiszonej kapusty. Z kolei Japończycy są nie tylko liderami w spożyciu soi. Spożywają ponad 110 mg glukozynolanów dziennie, co świadczy o bardziej zróżnicowanej diecie.
Ponieważ enzym rozszczepiający mirozynazę jest niszczony podczas gotowania, kapustę lepiej gotować na parze, blanszować lub przygotowywać w parowarze. Jeszcze ważniejsze jest spożywanie ich na surowo lub w sałatkach, ponieważ wtedy izotiocyjaniany są optymalnie dostępne.
Przede wszystkim kiełki powinny być spożywane częściej. Ze względu na wysoką zawartość substancji aktywnych mogą nie tylko zastąpić warzywa ilościowo lub pomóc w ich urozmaiceniu, ale także stanowią ciekawą odmianę smakową jako dodatek do dań i sałatek.
Dostępne są również wstępne wyniki dotyczące zmniejszenia ryzyka zachorowania na raka. U pacjentów z nowotworami jamy ustnej badanie kliniczno-kontrolne wykazało, że spożycie warzyw kapustnych zmniejszyło ryzyko wystąpienia kolejnych nowotworów o 40 do 60 procent w porównaniu z osobami, które nie spożywały takich warzyw. Kombinacje izotiocyjanianu benzylu i fenetylu lub rzeżuchy wodnej i rzeżuchy ogrodowej są również szczególnie obiecującymi kandydatami do zapobiegania rakowi płuc u palaczy. Przynajmniej ta opcja powinna być stosowana i zalecana jako obiecujący środek zapobiegawczy dla palaczy.
Indole mają nie tylko właściwości przeciwutleniające
Indole, które powstają z glikozylanów, mają nie tylko działanie przeciwutleniające, ale także wspierają układ odpornościowy i mają udowodnione działanie zapobiegawcze, szczególnie w przypadku raka piersi. Aktywują enzymy ochronne, które mogą dezaktywować nadmiar estrogenu, który bierze udział w rozwoju raka piersi. W tym przypadku 13 C i DIM są szczególnie interesujące, ponieważ mają te specjalne zdolności. Są one jednak interesujące nie tylko w dziedzinie onkologii. Na przykład mogą one również łagodzić niektóre objawy zespołu przewlekłego zmęczenia i fibromialgii.
13 C stymuluje endogenne tworzenie glutationu w komórkach wątroby (hepatocytach) i może w ten sposób unieszkodliwiać wiele toksycznych substancji, takich jak dioksyna, aflatoksyna i heterocykliczne aminy aromatyczne. Substancje te są rakotwórcze, ponieważ uszkadzają DNA. 13 C łatwo łączy się z witaminą C, tworząc askorbinian, inny ważny indol.
W żołądku indolo-3-karbinol jest metabolizowany do DIM, który składa się z dwóch połączonych cząsteczek 13 C. DIM jest najważniejszym indolem. DIM ma 10-krotnie wyższy efekt na miligram niż I3C. DIM może zapobiegać metabolizmowi toksycznych mikotoksyn. Jednak jego najważniejszą właściwością jest to, że zmniejsza konwersję estronu do jednego z jego rakotwórczych metabolitów (16-hydroksyestronu), zapewniając, że estron jest przekształcany w bezpieczny metabolit (2-hydroksyestron). W ten sposób 13 C i DIM hamują rozwój wielu rodzajów raka, w tym nie tylko raka piersi, ale także okrężnicy i prostaty.
Glukozynolany – ogólnie bezpieczne do spożycia
Glukozynolany i indole są ogólnie bezpieczne w użyciu. Nadmierne spożycie izotiocyjanianów może czasami prowadzić do dny moczanowej lub niedoczynności tarczycy, ponieważ może hamować wchłanianie jodu, a tym samym zmniejszać czynność tarczycy. Kobiety w ciąży nie powinny stosować 13 C ze względu na jej wpływ na metabolizm estrogenów. Glukozynolany, zwłaszcza sulforafan, i indole są zawarte w niektórych preparatach wieloskładnikowych. Indole są stosowane głównie w suplementacji diety lub w celach profilaktycznych i terapeutycznych. Dawki wahają się od 100 do 300 mg dziennie. 13 C i DIM są również oferowane jako monopreparaty lub w specjalnych kombinacjach. Dawka 13 C wynosi zazwyczaj od 400 do 800 mg dziennie. Bardziej szczegółowe dawki do celów terapeutycznych są oparte na masie ciała. DIM jest zwykle stosowany w dawkach od 100 do 400 mg dziennie.
Jak działają prozdrowotne składniki roślin krzyżowych?
Można by zapytać, czy rak może być chorobą spowodowaną niedoborem kapusty. Wiadomo, że jednym z powodów, dla których coraz więcej ludzi choruje na raka, może być spożywanie zbyt małej ilości owoców i warzyw. Tylko niewielki odsetek Niemców spożywa “pięć dziennie” zalecanych przez DGE dla optymalnego utrzymania zdrowia. Jest to szczególnie niepokojące, ponieważ przeciętna niemiecka dieta jest bardzo uboga w ważne substancje bioaktywne znajdujące się w warzywach krzyżowych (białych, czerwonych, zielonych, kwiatowych, róży i kalafiora, brokułów i rzeżuchy). Warzywa kapustne są bogate w witaminy, minerały i przeciwutleniacze, z których wszystkie przyczyniają się do utrzymania zdrowia. Ponadto w warzywach kapustnych zidentyfikowano wtórne substancje roślinne, które są odpowiedzialne za ich działanie przeciwnowotworowe. Substancje te to glukozynolany, które są przekształcane w organizmie w indolo-3-karbinol (13 C) i diindolilometan (DIM).
Dieta pozbawiona tych składników krzyżowych może przyczyniać się do kancerogenezy na wiele sposobów. Każdego dnia jesteśmy narażeni na działanie dużych ilości czynników rakotwórczych. Warzywa krzyżowe umożliwiają organizmowi neutralizację tych czynników rakotwórczych.Istotny wkład w kancerogenezę mają również produkty endogenne. Na przykład, jeśli estron jest metabolizowany niekorzystnie, może to wywołać raka.Osoby starsze również cierpią na zwiększoną częstość występowania raka, ponieważ wiele z nich ma zaburzoną równowagę metabolizmu estrogenu.Kapusta zawiera substancje, które promują zdrowy metabolizm estrogenu, a tym samym budują ochronę przed rakiem.Jednak kapusta działa poprzez wiele innych mechanizmów chroniących przed rakiem niż tylko pozytywny wpływ na metabolizm estrogenu.
Rukiew wodna: Mało znane warzywo
Rukiew wodna również należy do grupy roślin krzyżowych. Zawiera obfite ilości substancji przeciwnowotworowych – izotiakanów i izotiocyjanianu fenylu (PEITC).
Badania z ekstraktami z brokułów/ rzeżuchy wodnej wykazały, że dezaktywują one enzym, który wspomaga przerzuty raka piersi. Izotiocyjaniany rzeżuchy wodnej hamują związki prozapalne, takie jak prostaglandyny, o których wiadomo, że są związane z wieloma objawami patologicznymi, w tym rakiem. To działanie przeciwzapalne jest zatem kolejnym mechanizmem przeciwnowotworowym.Promują one również apoptozę w komórkach o wysokim poziomie białka Bcl-2. Szczególne niebezpieczeństwo związane z białkiem Bcl-2 polega na tym, że czyni ono komórki odpornymi na normalne samozniszczenie. Ponieważ jednak apoptoza ma kluczowe znaczenie dla usuwania chorych komórek z organizmu, wartość tych bioaktywnych substancji jest nie do przecenienia. Również pod tym względem, że komórka nowotworowa o wysokiej zawartości Bcl-2 ma zwiększoną odporność na leki cytostatyczne. Można jednak wykazać, że Bcl-2 nie chroni komórek nowotworowych przed niektórymi izotiocyjanianami, a tym samym nie może budować MDR. Odkrycia te otwierają nowe możliwości rozwoju nowych leków przeciwnowotworowych. Takie leki mogą przełamać mechanizm ochronny komórek nowotworowych zbudowany przez Bcl-2, a tym samym uczynić je bardziej podatnymi na inne metody leczenia.Istnieją dowody z badań epidemiologicznych, że ryzyko zachorowania na raka prostaty zmniejsza się wraz ze zwiększonym spożyciem warzyw kapustnych. W szczególności izotiocyjanian PEITC hamuje komórki raka prostaty i ich zdolność do tworzenia guzów.[uwaga]Literatura 71[/uwaga] Rukiew wodna zawiera wiele glukozynolanów, w tym nasturitynę, która jest przekształcana w PEITC w przewodzie pokarmowym W badaniach na zwierzętach ta bioaktywna substancja była w stanie zapobiegać rakowi płuc. Detoksykacja przez PEITC zachodzi przez nerki. W ludzkim modelu białaczki wykazano, że izocyjaniany działają na wiele celów w celu regulacji raka.
Neutralizacja toksyn żywieniowych i środowiskowych
Substancje podobne do estrogenów pochodzące ze środowiska są również nazywane ksenoestrogenami. Przyjmujemy te ksenoestrogeny z plastikowych butelek, z chemikaliami przemysłowymi i pestycydami. W organizmie substancje te są toksyczne i mogą wywoływać początek lub progresję raka. Działając w sposób podobny do estrogenów, ksenoestrogeny mogą wpływać na procesy regulowane hormonalnie i wzmacniać działanie czynników wzrostu.
Przykładem częściowo toksycznych ksenoestrogenów pochodzących ze środowiska są PCB lub polichlorowane bifenyle. Liczne badania pokazują, że polichlorowane bifenyle mają negatywny wpływ na ludzkie zdrowie.Niebezpiecznie wysokie poziomy stwierdzono szczególnie u dzieci i dorosłych mieszkających na obszarach, gdzie gleba, woda i powietrze są zanieczyszczone tymi chemikaliami.
Co niepokojące, nadal znajdują się one w żywności, mimo że od dawna są zakazane, np. w mintaju.Stwierdzono, że mężczyźni, którzy jedzą dużo ryb, mają nie tylko najwyższy poziom PCB, ale także najwyższą częstość występowania niepłodności z niskim ejakulatem, niską spermą i niską ruchliwością. [Uważa się również, że PCB są odpowiedzialne za rosnącą częstość występowania alergii, chorób autoimmunologicznych i nowotworów hormonozależnych, takich jak rak piersi i prostaty. Ekspozycja na PCB może również negatywnie wpływać na funkcjonowanie mózgu i powodować wahania nastroju i słabą koncentrację. Podwyższona ekspozycja na PCP regularnie prowadzi również do wystąpienia endometriozy u kobiet.
Chociaż uniknięcie zanieczyszczenia ksenoestrogenami jest prawie niemożliwe, można jednak zmniejszyć osobiste ryzyko poprzez zwiększenie spożycia prozdrowotnych wtórnych związków roślinnych z warzyw kapustnych. Te fitochemikalia, które zawierają również 13 C i inne substancje, zwiększają skuteczność podstawowego systemu detoksykacji, enzymów wątrobowych fazy I i fazy II Enzymy te pomagają przekształcać niebezpieczne czynniki rakotwórcze w nieszkodliwe związki, które są następnie bezpiecznie eliminowane z organizmu
Rozmaryn i witamina D wykazują synergizm w zapobieganiu nowotworom
Kwas karnozowy i karnozol z rozmarynu są przeciwutleniaczami, które, podobnie jak I3C i DIM, mają działanie zapobiegające nowotworom.Kwas karnozowy i karnozol zmniejszają potencjał rakotwórczy estrogenów poprzez modulowanie metabolizmu wątroby.Substancje te wykazują działanie synergistyczne z witaminą D. Witamina D jest obecnie intensywnie badana pod kątem jej ważnej roli w walce z rakiem. Witamina D okazuje się być hormonem różnicującym, który moduluje układ odpornościowy i działa przeciwnowotworowo.Zamiast zabijać komórki nowotworowe, są one ponownie różnicowane pod wpływem witaminy D, dzięki czemu zachowują się jak normalne komórki. Ostatnie badania wykazały, że kwas karnozolowy lub karnozol z rozmarynu działa synergistycznie z witaminą D, a komórki nowotworowe są zabijane bardziej skutecznie.To połączenie rozmarynu i witaminy D stanowi nową kombinację w leczeniu raka i powinno być zalecane szczególnie osobom starszym.
Promowanie zdrowego metabolizmu estrogenów
Jak już podkreślono, zaburzenia metabolizmu estrogenów mogą sprzyjać nowotworom, szczególnie w starszym wieku. Estradiol jest głównym estrogenem krążącym w organizmie, ale także najbardziej skutecznym. Organizm metabolizuje estradiol dwoma szlakami metabolicznymi. Jeden szlak metaboliczny prowadzi do powstania mniej silnej formy estrogenu (2-hydroksy-estronu), podczas gdy drugi szlak metaboliczny sprzyja powstawaniu toksycznego metabolitu 16-alfa-hydroksy-estronu. Wiadomo, że kobiety, które w przeważającej mierze metabolizują estrogen do 16-alfa-hydroksy-estronu, mają wyższe ryzyko zachorowania na raka piersi.[uwaga]Literatura 25[/uwaga]
Od około 2000 roku ostatecznie potwierdzono, że niektóre metabolity estrogenu przyczyniają się do rozwoju raka. To, w jaki sposób dieta i hormony wpływają na ryzyko zachorowania na raka, zostało wykazane w analizie 10 000 włoskich kobiet, które były obserwowane przez pięć lat. Kobiety, które miały wyższy poziom mniej silnego 2-hydroksyestronu, były również mniej narażone na rozwój raka. Dalsze badania w różnych populacjach potwierdziły to. Korzystny stosunek metabolitów estrogenu jest obecnie powszechnie uważany za dobrą ochronę przed rakiem. Toksyczny metabolit 16-alfa-hydroksyestronu może działać jako promotor nowotworu. [W przeciwieństwie do mniej aktywnego 2-hydroksyestronu, który nie ma działania estrogennego w tkance piersi. Ponadto ten mniej aktywny metabolit estrogenu działa również na angiogenezę i w ten sposób pomaga również zapobiegać wzrostowi guza.
Ta delikatna równowaga metabolizmu estrogenu jest również ważna dla zdrowia mężczyzn. Badania u mężczyzn analizujące stosunek 16-alfa-hydroksyestronu do 2-hydroksyestronu wykazały, że względne ryzyko rozwoju raka prostaty było związane z niekorzystnym 16-alfa-hydroksyestronem. To ważne odkrycie sugeruje, że również u mężczyzn stosunek metabolitów estrogenu ma ogromne znaczenie dla rozwoju raka prostaty.
Na szczęście składniki 13 C i DIM warzyw krzyżowych korzystnie wpływają na metabolizm estrogenów poprzez obniżenie toksycznego 16-alfa-hydroksyestronu i podniesienie korzystnego 2-hydroksyestronu, ustanawiając w ten sposób korzystny stosunek tych dwóch.Ta korzystna modulacja hormonalna metabolizmu estrogenu jest związana nie tylko ze zmniejszonym ryzykiem raka piersi, ale także z innymi nowotworami, takimi jak rak szyjki macicy, prostaty, a nawet rak laryngologiczny.Warzywa kapustne lub ich składniki odgrywają zatem znaczącą rolę w zmniejszaniu ryzyka raka poprzez promowanie zdrowego metabolizmu estrogenu.
Smażone mięso zwiększa ryzyko zachorowania na raka
Mięso smażone w wysokich temperaturach jest głównym źródłem czynników rakotwórczych. Zwłaszcza, gdy jest smażone na gorąco, zawiera wiele toksycznych substancji, w tym heterocykliczne aminy. Wiadomo, że substancje te powodują mutacje DNA w modelu zwierzęcym To, że nadmierne spożycie mięsa prowadzi do znacznych szkód zdrowotnych, w tym raka, stwierdziłem już w 1986 roku. W rzeczywistości badania epidemiologiczne wykazały, że regularne spożywanie smażonego mięsa wiąże się z występowaniem raka okrężnicy, piersi i żołądka. U mężczyzn wykazano związek ze zwiększoną częstością występowania raka prostaty. Co ciekawe, to nie ilość czerwonego lub białego mięsa powoduje raka prostaty, ale to, czy jest ono smażone czy nie. W rzeczywistości to aminy heterocykliczne zwiększają ryzyko zachorowania na raka prostaty.Podczas gdy same aminy heterocykliczne nie są w ogóle rakotwórcze, są one przekształcane w organizmie w związki chemiczne, które wchodzą w interakcje z DNA, a tym samym inicjują rozwój raka.
Nie jest zatem błędnym założenie, że możliwe jest znaczne zmniejszenie osobistego ryzyka zachorowania na raka poprzez zdrową dietę i regularne przyjmowanie suplementów diety. Substancje ochronne z warzyw krzyżowych mogą w szczególności pomóc w neutralizacji i detoksykacji czynników rakotwórczych z mięsa.
Jak najlepiej wykorzystać zalety warzyw krzyżowych?
Podczas gdy wartość zdrowotna substancji aktywnych z warzyw krzyżowych dla naszego zdrowia jest powszechnie akceptowana, trudno jest znaleźć odpowiednie ilości, zwłaszcza że może być trudno osiągnąć niezbędne ilości dla efektu ochronnego poprzez samą zdrową dietę.[uwaga]Literatura 53, 54[/note] Badania wykazały również, że nawet jeśli jesz warzywa kapustne codziennie, to nie wystarczy, ponieważ wiele prozdrowotnych glukozylanów może zostać utraconych podczas przechowywania i gotowania. Co więcej, gotowanie warzyw kapustnych może nawet hamować konwersję większości glukozylanów, przez co ich korzystne działanie przeciwnowotworowe zostaje utracone.
Aby jednak korzyści zdrowotne, a zwłaszcza działanie przeciwnowotworowe, były dostępne dla wszystkich, składniki zostały wyizolowane, a najważniejsze z nich zebrane w suplementach diety. Przeciwnowotworowe fitochemikalia najlepiej spożywać wraz z posiłkami, pomagając neutralizować czynniki rakotwórcze związane z żywnością.
Podsumowanie
Jest zadziwiające, że wydaje się, iż dostępne w każdym supermarkecie warzywa i zioła zawierają najpotężniejsze przeciwnowotworowe substancje, jakie natura może dostarczyć.
Naturalne, wtórne związki roślinne pochodzące z roślin krzyżowych, takie jak występujące w kapuście kwiatowej, białej, zielonej, czerwonej, brokułach i rzeżuchy, mogą razem z bardzo skutecznymi przeciwutleniaczami, takimi jak polifenole (np. kwas karnozynowy i karnozol z rozmarynu), skutecznie chronić nasze zdrowie. Wspierają zdrowy metabolizm estrogenów, działają przeciwnowotworowo, przeciwutleniająco, immunomodulująco i detoksykująco, dzięki czemu nie tylko poprawiają zdrowie, ale także znacznie obniżają ryzyko zachorowania na raka. Dlatego są również odpowiednie dla wtórnej profilaktyki po terapii pierwotnej. Regularne spożywanie tych bardzo skutecznych substancji roślinnych wraz z codziennym jedzeniem w postaci suplementów diety jest efektywne i tanie, ponieważ bez wątpienia przyczynia się do zapobiegania najczęstszym śmiertelnym rodzajom raka.”
Literatura
- Weisburger JH. Antimutagens, anticarcinogens, and effective worldwide cancer prevention. J Environ Pathol Toxicol Oncol. 1999;18(2):85-93.
- Aggarwal BB, Ichikawa H. Molecular targets and anticancer potential of indole-3carbinol and its derivatives. Cell Cycle. 2005 Sep;4(9):1201-15.
- Sarkar FH, Li Y. Indole-3-carbinol and prostate cancer. J Nutr. 2004 Dec;134(12 Suppl):3493S-8S.
- Plate AY, Gallaher DD. Effects of indole-3-carbinol and phenethyl isothiocyanate on colon carcinogenesis induced by azoxymethane in rats. Carcinogenesis. 2006 Feb;27(2):287-92.
- Tadi K, Chang Y, Ashok BT, et al. 3,3′-Diindolylmethane, a cruciferous vegetable derived synthetic anti-proliferative compound in thyroid disease. Biochem Biophys Res Commun. 2005 Nov 25;337(3):1019-25.
- Kim YS, Milner JA. Targets for indole-3-carbinol in cancer prevention. J Nutr Biochem. 2005 Feb;16(2):65-73.
- Brew CT, Aronchik I, Hsu JC, et al. Indole-3-carbinol activates the ATM signaling pathway independent of DNA damage to stabilize p53 and induce Gl arrest of human mammary epithelial cells. Int J Cancer. 2006 Feb 15;118(4):857-68.
- Chang X, Tou JC, Hong C, et al. 3,3′-Diindolylmethane inhibits angiogenesis and the growth of transplantable human breast carcinoma in athymic mice. Carcinogenesis. 2005 Apr;26(4):771.
- Manson MM, Farmer PB, Gescher A, Steward WP. Innovative agents in cancer prevention. Recent Results Cancer Res . 2005;166:257-75.
- Shukla Y, Kalra N, Katiyar S, Siddiqui IA, Arora A. Chemopreventive effect of indole-3-carbinol on induction of preneoplastic altered hepatic foci. Nutr Cancer. 2004;50(2):214-20.
- Garikapaty VP, Ashok BT, Chen YG, et al. Anti-carcinogenic and anti-metastatic properties of indole-3-carbinol in prostate cancer. Oncol Rep. 2005 Jan;13(l):89-93.
- Rahman KW, Sarkar FH. Inhibition of nuclear translocation of nuclear factor{kappa}B contributes to 3,3′-diindolylmethane-induced apoptosis in breast cancer cells. Cancer Res. 2005 Jan 1;65(1):364-71.
- Qi M, Anderson AE, Chen DZ, Sun S, Auborn KJ. Indole-3-carbinol prevents PTEN loss in cervical cancer in vivo. Mol Med. 2005 Jan;l l(l-12):59-63.
- Bonnesen C, Eggleston IM, Hayes JD. Dietary indoles and isothiocyanates that are generated from cruciferous vegetables can both stimulate apoptosis and confer protection against DNA damage in human colon cell lines. Cancer Res. 2001 Aug 15;61(16):6120-30.
- Fowke JH, Chung FL, Jin F, et al. Urinary isothiocyanate levels, brassica, and human breast cancer. Cancer Res. 2003 Jul 15;63(14):3980-6.
- Li Y, Chinni SR, Sarkar FH. Selective growth regulatory and pro-apoptotic effects of DIM is mediated by AKT and NF-kappaB pathways in prostate cancer cells. Front Biosci. 2005 Jan l;10:236-43.
- Nachshon-Kedmi M, Yannai S, Haj A, Fares FA. Indole-3-carbinol and 3,3’diindoylemethane induce apoptosis in human prostate cancer cells. Food Chem Toxicol. 2003 Jun;41(6):745-52.
- Rogan EG. The natural chemopreventive compound indole-3-carbinol: State of the science. In Vivo. 2006 Mar;20(2):221-8.
- Kristal AR, Lampe JW. Brassica vegetables and prostate cancer risk: a review of the epidemiological evidence. Nutr Cancer. 2002;42(l):l-9.
- Fowke JH, Morrow JD, Motley S, Bostick RM, Ness RM. Brassica vegetable consumption reduces urinary F2-isoprostane levels independent of micronutrient intake. Carcinogenesis. 2006 May 15.
- Fowke JH, Longcope C, Hebert JR. Brassica vegetable consumption shifts estrogen metabolism in healthy postmenopausal women. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 2000 Aug;9(8):773-9.
- Muti P, Westerlind K, Wu T, et al. Urinary estrogen metabolites and prostate cancer: a case-control study in the United States. Cancer Causes Control. 2002 Dec;13(10):94755.
- Available at: http://www.cancer.gov/cancertopics/factsheet/Detection/probabilitybreast-cancer. Accessed July 26, 2006.
- Available at: . Accessed July 26, 2006.
- Muti P, Bradlow HL, Micheli A, et al. Estrogen metabolism and risk of breast cancer: a prospective study of the 2:16alpha-hydroxyestrone ratio in premenopausal and postmenopausal women. Epidemiology. 2000 Nov;ll(6):635-40.
- Michnovicz JJ, Adlercreutz H, Bradlow HL. Changes in levels of urinary estrogen metabolites after oral indole-3-carbinol treatment in humans. J Natl Cancer Inst. 1997 May21;89(10):718-23.
- Michnovicz JJ. Increased estrogen 2-hydroxylation in obese women using oral indole-3-carbinol. Int J Obes Relat Metab Disord. 1998 Mar;22(3):227-9.
- Michnovicz JJ, Bradlow HL. Altered estrogen metabolism and excretion in humans following consumption of indole-3-carbinol. Nutr Cancer. 1991;16(l):59-66.
- Kali MA, Vang O, Clausen J. Effects of dietary broccoli on human drug metabolising activity. Cancer Lett. 1997 Mar 19;114(l-2):169-70.
- Bradlow HL, Telang NT, Sepkovic DW, Osborne MP. 2-hydroxyestrone: the ‚good‘ estrogen. J Endocrinol. 1996 Sep;150 SupplS259-65.
- Dalessandri KM, Firestone GL, Fitch MD, Bradlow HL, Bjeldanes LF. Pilot study: effect of 3,3′-diindolylmethane Supplements on urinary hormone metabolites in postmenopausal women with a history of early-stage breast cancer. Nutr Cancer. 2004;50(2):161-7.
- Available at: . Accessed July 26, 2006.
- Starek A. Estrogens and organochlorine xenoestrogens and breast cancer risk. Int J Med Environ Health. 2003;16(2):l 13-24.
- Inadera H. The immune System as a target for environmental chemicals: Xenoestrogens and other compounds. Toxicol Lett. 2006 Jul 15; 164(3): 191-206.
- DeCastro BR, Korrick SA, Spengler JD, Soto AM. Estrogenic activity of polychlorinated biphenyls present in human tissue and the environment. Environ Sei Technol. 2006 Apr 15;40(8):2819-25.
- Burreau S, Zebuhr Y, Broman D, Ishaq R. Biomagnification of PBDEs and PCBs in food webs from the Baltic Sea and the northern Atlantic Ocean. Sei Total Environ. 2006 Mar 29.
- Johnson-Restrepo B, Kaiman K, Addink R, Adams DH. Polybrominated diphenyl ethers and polychlorinated biphenyls in a marine foodweb of coastal Florida. Environ Sei Technol. 2005 Nov l;39(21):8243-50.
- Rozati R, Reddy PP, Reddanna P, Mujtaba R. Role of environmental estrogens in the deterioration of male factor fertility. Fertil Steril. 2002 Dec;78(6): 1187-94.
- Hauser R, Chen Z, Pothier L, Ryan L, Altshul L. The relationship between human semen parameters and environmental exposure to polychlorinated biphenyls and p,p’DDE. Environ Health Perspect. 2003 Sep;l 1 l(12):1505-l 1.
- Peper M, Klett M, Morgenstern R. Neuropsychological effects of chronic low-dose exposure to polychlorinated biphenyls (PCBs): a cross-sectional study. Environ Health. 2005 ;422.
- Louis GM, Weiner JM, Whitcomb BW, et al. Environmental PCB exposure and risk of endometriosis. Hum Reprod. 2005 Jan;20(l):279-85.
- Bradfield CA, Bjeldanes LF. Modification of carcinogen metabolism by indolylic autolysis produets of Brassica oleraceae. Adv Exp Med Biol. 1991;289:153-63.
- Nho CW, Jeffery E. The synergistic upregulation of phase II detoxification enzymes by glucosinolate breakdown products in cruciferous vegetables. Toxicol Appl Pharmacol. 2001 Jul 15; 174(2): 146-52.
- Leibelt DA, Hedstrom OR, Fischer KA, Pereira CB, Williams DE. Evaluation of chronic dietary exposure to indole-3-carbinol and absorption-enhanced 3,3’diindolylmethane in sprague-dawley rats. Toxico Sei. 2003 Jul;74(l): 10-21.
- Crowell JA, Page JG, Levine BS, Tomlinson MJ, Hebert CD. Indole-3-carbinol, but not its major digestive produet 3,3′-diindolylmethane, induces reversible hepatocyte hypertrophy and cytochromes P450. Toxicol Appl Pharmacol. 2006 Mar 1;211(2):11523.
- Larsen-Su S, Williams DE. Dietary indole-3-carbinol inhibits FMO activity and the expression of flavin-containing monooxygenase form 1 in rat liver and intestine. Drug Metab Dispos. 1996 Sep;24(9):927-31.
- Ho GH, Luo XW, Ji CY, Foo SC, Ng EH. Urinary 2/16 alpha-hydroxyestrone ratio: correlation with serum insulin-like growth factor binding protein-3 and a potential biomarker of breast cancer risk. Ann Acad Med Singapore. 1998 Mar;27(2):294-9.
- Meng Q, Yuan F, Goldberg ID, et al. Indole-3-carbinol is a negative regulator of estrogen receptor-alpha signaling in human tumor cells. J Nutr. 2000 Dec;130(12):292731.
- Fowke JH, Qi D, Bradlow HL, et al. Urinary estrogen metabolites and breast cancer: differential pattern of risk found with pre- versus post-treatment collection. Steroids. 2003 Jan;68(l):65-72.
- Wong GY, Bradlow L, Sepkovic D, et al. Dose-ranging study of indole-3-carbinol for breast cancer prevention. J Cell Biochem Suppl. 1997;28-29:111-6.
- Yoo HJ, Sepkovic DW, Bradlow HL, Yu GP, Sirilian HV, Schantz SP. Estrogen metabolism as a risk factor for head and neck cancer. Otolaryngol Head Neck Surg. 2001 Mar;124(3):241-7.
- Jin L, Qi M, Chen DZ, et al. Indole-3-carbinol prevents cervical cancer in human papilloma virus type 16 (HPV16) transgenic mice. Cancer Res. 1999 Aug 15;59(16):3991-7.
- Fahey JW, Zalcmann AT, Talalay P. The chemical diversity and distribution of glucosinolates and isothioeyanates among plants. Phytochemistry. 2001 Jan;56(l):5-51.
- Rouzaud G, Young SA, Duncan AJ. Hydrolysis of glucosinolates to isothioeyanates after ingestion of raw or microwaved cabbage by human volunteers. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 2004 Jan;13(l):125-31.
- Garikapaty VP, Ashok BT, Tadi K, Mittelman A, Tiwari RK. 3,3′-Diindolylmethane downregulates pro-survival pathway in hormone independent prostate cancer. 92145. Staub RE, Onisko B, Bjeldanes LF. Fate of 3,3′-diindolylmethane in eultured MCF-7 human breast cancer cells. Chem Res Toxicol. 2006 Mar;19(3):436-442.
- Staub RE, Onisko B, Bjeldanes LF, et al. Fate of 3,3′ diindolylmethane in cultured MCF-7 human breast cancer cells. Chem Res Toxicol. 2006 Mar;19(3):436-42.
- Naik R, Nixon S, Lopes A, et al. A randomized phase II trial of indole-3-carbinol in the treatment of vulvar intraepithelial neoplasia. Int J Gynecol Cancer. 2006 Mar;16(2):786-90.
- Riby JE, Xue L, Chatterji U, et al. Activation and potentiation of interferon-gamma signaling by 3,3′-diindolylmethane in MCF-7 breast cancer cells. Mol Pharmacol. 2006 Feb;69(2):430-9.
- Wallig MA, Heinz-Taheny KM, Epps DL, Gossman T. Synergy among phytochemicals within crucifers: does it translate into chemoprotection? J Nutr. 2005 Dec;135(12 Suppl):2972S-7S.
- Keum YS, Jeong WS, Kong AN. Chemopreventive functions of isothiocyanates. DrugNews Perspect. 2005 Sep;18(7):445-51.
- Lynn A, Collins A, Füller Z, Hillman K, Ratcliffe B. Cruciferous vegetables and colorectal cancer. Proc Nutr Soc. 2006 Feb;65(l):135-44.
- Zhang Y, Yao S, Li J. Vegetable-derived isothiocyanates: anti-proliferative activity and mechanism of action. Proc Nutr Soc. 2006 Feb;65(l):68-75.
- Halkier BA, Gershenzon J. Biology and biochemistry of glucosinolates. Annu Rev Plant Biol. 2006 Jun 2;57:303-33.
- Moreno DA, Carvajal M, Lopez-Berenguer C, Garcia-Viguera C. Chemical and biological characterisation of nutraceutical compounds of broccoli. J Pharm Biomed Anal. 2006 May 17.
- Gong Y, Sohn H, Xue L, Firestone GL, Bjeldanes LF. 3,3′-Diindolylmethane is a novel mitochondrial H(+)-ATP synthase inhibitor that can induce p21(Cipl/Wafl) expression by induction of oxidative stress in human breast cancer cells. Cancer Res. 2006 May l;66(9):4880-7.
- Perocco P, Bronzetti G, Canistro D, et al. Glucoraphanin, the bioprecursor of the widely extolled chemopreventive agent sulforaphane found in broccoli, induces phase-I xenobiotic metabolizing enzymes and increases free radical generation in rat liver. Mutat Res. 2006 Mar 20;595(l-2):125-36.
- Hanf V, Gonder U. Nutrition and primary prevention of breast cancer: foods, nutrients and breast cancer risk. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 2005 Dec ‚ l;123(2):139-49.
- Rose P, Faulkner K, Williamson G, Mithen R. 7-Methylsulfinylheptyl and 8methylsulfinyloctyl isothiocyanates from watercress are potent inducers of phase II enzymes. Carcinogenesis. 2000 Nov;21(ll): 1983-8.
- Rose P, Huang Q, Ong CN, Whiteman M. Broccoli and watercress suppress matrix metalloproteinase-9 activity and invasiveness of human MDA-MB-231 breast cancer cells. Toxicol Appl Pharmacol. 2005 Dec l;209(2):105-13.
- Rose P, Won YK, Ong CN, Whiteman M. Beta-phenylethyl and 8methylsulphinyloctyl isothiocyanates, constituents of watercress, suppress LPS induced production of nitric oxide and prostaglandin E2 in RAW 264.7 macrophages. Nitric Oxide. 2005 Jun;12(4):237-43.
- Chiao JW, Wu H, Ramaswamy G, et al. Ingestion of an isothiocyanate metabolite from cruciferous vegetables inhibits growth of human prostate cancer cell xenografts by apoptosis and cell cycle arrest. Carcinogenesis. 2004 Aug;25(8): 1403-8.
- Palaniswamy UR, McAvoy RJ, Bible BB, Stuart JD. Ontogenic variations of ascorbic acid and phenethyl isothiocyanate concentrations in watercress (Nasturtium officinale R.Br.) leaves. J Agric Food Chem. 2003 Aug 27;51(18):5504-9.
- Hecht SS, Chung FL, Richie JP, Jr., et al. Effects of watercress consumption on metabolism of a tobacco-specific hing carcinogen in smokers. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 1995 Dec;4(8):877-84.
- Hecht SS. Chemoprevention by isothiocyanates. J Cell Biochem Suppl. 1995;22:195-209.
- Jiao D, Smith TJ, Yang CS, et al. Chemopreventive activity of thiol conjugates of isothiocyanates for lung tumorigenesis. Carcinogenesis. 1997 Nov;18(ll):2143-7.
- Sticha KR, Kenney PM, Boysen G, et al. Effects of benzyl isothiocyanate and phenethyl isothiocyanate on DNA adduct formation by a mixture of benzo[a]pyrene and 4-(methylnitrosamino)-l-(3-pyridyl)-l-butanone in A/J mouse lung. Carcinogenesis. 2002 Sep;23(9): 1433-39.
- Zhang Y, Tang L, Gonzalez V. Selected isothiocyanates rapidly induce growth inhibition of cancer cells. Mol Cancer Ther. 2003 Oct;2(10): 1045-52.
- Lhoste EF, Gloux K, De W, I, et al. The activities of several detoxication enzymes are differentially induced by Juices of garden cress, water cress and mustard in human HepG2 cells. Chem Biol Interact. 2004 Dec 7;150(3):211-9.
- Offord EA, Mace K, Avanti O, Pfeifer AM. Mechanisms involved in the chemoprotective effects of rosemary extract studied in human liver and bronchial cells. Cancer Lett. 1997 Mar 19;114(l-2):275-81.
- Zhu BT, Loder DP, Cai MX, et al. Dietary administration of an extract from rosemary leaves enhances the liver microsomal metabolism of endogenous estrogens and decreases their uterotropic action in CD-1 mice. Carcinogenesis. 1998 Oct;19(10):1821-7.
- Pinette KV, Yee YK, Amegadzie BY, Nagpal S. Vitamin D receptor as a drug discovery target. Mini Rev Med Chem. 2003 May;3(3): 193-204.
- Bao BY, Yeh SD, Lee YF. lalpha,25-dihydroxyvitamin D3 inhibits prostate cancer cell invasion via modulation of selective proteases. Carcinogenesis. 2006 Jan;27(l):3242.
- Tangpricha V, Flanagan JN, Whitlatch LW, et al. 25-hydroxyvitamin D-lalphahydroxylase in normal and malignant colon tissue. Lancet. 2001 May 26;357(9269): 1673-4.
- Yee YK, Chintalacharuvu SR, Lu J, Nagpal S. Vitamin D receptor modulators for inflammation and cancer. Mini Rev Med Chem. 2005 Aug;5(8):761-78.
- Danilenko M, Wang Q, Wang X, et al. Carnosic acid potentiates the antioxidant and prodifferentiation effects of lalpha,25-dihydroxyvitamin D3 in leukemia cells but does not promote elevation of basal levels of intracellular calcium. Cancer Res. 2003 Mar 15;63(6):1325-32.
- Danilenko M, Studzinski GP. Enhancement by other compounds of the anti-cancer activity of vitamin D(3) and its analogs. Exp Cell Res. 2004 Aug 15;298(2):339-58.
- Steiner M, Priel I, Giat J, et al. Carnosic acid inhibits proliferation and augments differentiation of human leukemic cells induced by 1,25-dihydroxyvitamin D3 and retinoic acid. Nutr Cancer. 2001;41(l-2):135-44.
- Keplinger K, Laus G, Wurm M, Dierich MP, Teppner H. Uncaria tomentosa (Willd.) DC.-ethnomedicinal use and new pharmacological, toxicological and botanical results. J Ethnopharmacol. 1999 Jan;64(l):23-34.
- Riva L, Coradini D, Di Fronzo G, et al. The antiproliferative effects of Uncaria tomentosa extracts and fractions on the growth of breast cancer cell line. Anticancer Res. 2001 Jul-Aug;21(4A):2457-61.
- Sheng Y, Bryngelsson C, Pero RW. Enhanced DNA repair, immune function and reduced toxicity of C-MED-100, a novel aqueous extract from Uncaria tomentosa. J Ethnopharmacol. 2000 Feb;69(2): 115-26.
- Sheng Y, Li L, Holmgren K, Pero RW. DNA repair enhancement of aqueous extracts of Uncaria tomentosa in a human volunteer study. Phytomedicine. 2001 Jul;8(4):275-82.
- Bacher N, Tiefenthaler M, Sturm S, et al. Oxindole alkaloids from Uncaria tomentosa induce apoptosis in proliferating, GO/Gl-arrested and bcl-2-expressing acute lymphoblastic leukaemia cells. Br J Haematol. 2006 Mar;132(5):615-22.
- Spellman K, Burns J, Nichols D, Winters N, Ottersberg S, Tenborg M. Modulation of cytokine expression by traditional medicines: a review of herbal immunomodulators. Altern Med Rev. 2006 Jun;l 1(2): 128-50.
- Hayakawa Y, Smyth MJ. Innate immune recognition and suppression of tumors. Adv Cancer Res. 2006;95:293-322.
- Sinha R, Peters U, Cross AJ, et al. Meat, meat cooking methods and preservation, and risk for colorectal adenoma. Caneer Res. 2005 Sep l;65(17):8034-41.
- Douwes F.R. Gesundheit – aktives Aufgabenfeld. Beiträge zur Lebensführung für gesunde und Kranke, vfm Verlag für Medizin Dr. Ewald Fischer. Heidelberg 1986.
- Wogan GN, Hecht SS, Feiton JS, Conney AH, Loeb LA. Environmental and chemical carcinogenesis. Semin Caneer Biol. 2004 Dec;14(6):473-86.
- Cross AJ, Peters U, Kirsh VA, et al. A prospective study of meat and meat mutagens and prostate caneer risk. Caneer Res. 2005 Decl5;65(24):l 1779-84.
- Steinkellner H, Rabot S, Freywald C, et al. Effects of crueiferous vegetables and their constituents on drug metabolizing enzymes involved in the bioactivation of DNAreactive dietary carcinogens. Mutat Res. 2001 Sep l;480-481:285-97.
- Steven Schwartz (Staatsuniversität von Ohio, Columbus) et al.: Präsentation bei Lebensmitteltechnologen-Treffen des IFT in New Orleans.
- Zhang, Y., Talalay, P., Anticarcinogenic activities of organic isothioeyanates: chemistry and mechanisms. Caneer Res. 54 (1994), SuppL, 1976s – 1981s.
- Getahun, S. M., Chung, F. L., Conversion of glucosinolates to isothioeyanates in humans after ingestion of cooked watercress. Caneer Epidem. Biomark. Prev. 8 (1999) 447-451.
- Shapiro, T. A., et al., Human metabolism and exeretion of caneer chemoprotective glucosinolates and isothioeyanates of crueiferous.
- Day, G. L., et al., Dietary factors and secondary primary cancers: a follow-up on oral and pharyngeal caneer patients. Nutr. Caneer 21 (1994) 223 – 232.ben wie Nieren, Colon, Lunge oder Leber; aber auch Aktivitätssteigerungen bis zu neunfache wurden gefunden (62, 77,101
Visits: 2
